امیر احمدی - شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب

پتانسیل ایجاد مخاطرات دو سویه چاه های نفت و رودخانه ها بر یکدیگر از مهمترین تهدیدهای است که در صنعت نفت کشور ما چندان مورد اهمیتواقع نشده است. چاه های نفت حفاری شده تاقدیس و میدان نفتی مارون در بستر و حریم قانونی رودخانه جراحی واقع در جنوب شهرستانرامهرمز از جمله این موارد میباشد که در این مقاله به آن پرداخته شده است. در این پژوهش از مطالعات میدانی و همچنین نقشه های زمینشناسی ۱۰۰۰۰۰ / ۱ و نقشه های توپوگرافی ۲۵۰۰۰ / ۱ و از نرم افزارهای Arc GIS و Global mapper استفاده گردید. از تصاویر ماهواره ای لندست۸ سال ۲۰۲۲ و تصاویر ماهوارهای Aster باند ۱ - ۳ جهت تهیه نقشه های ژئومورفولوژی و نقشه های DEM استفاده گردید. نتایج حاصل از اینپژوهش نشان میدهد که از ۷ حلقه چاه پیرامون رودخانه جراحی در محدوده تاقدیس مارون، ۳ حلقه چاه نفت در بستر رودخانه جراحی حفاریشده است. از مهمترین مخاطرات رودخانه جراحی بر چاه های نفت واقع در حریم قانونی رودخانه می توان به پیشروی و زیربری بخش کوژ مئاندرها وهمچنین اختلاف ارتفاع اندک چاه های نفت پیرامون با کانال رودخانه نام برد. همچنین ۲ حلقه چاه دیگر درون حریم قانونی رودخانه و ۲ حلقه درفاصله ای نزدیک به حریم رودخانه حفاری شده اند. جانمایی چاه های نفت و گذر لوله های جریانی در محدوده آبراهه های فصلی منجر به نشت و آلودهشدن زمین های پایین دست مسیر سیلاب ها و آبراهه های رودخانه جراحی در میدان مارون شده است. نتیجه گیری این پژوهش نشان میدهد کهجانمایی نامناسب موقعیت چاههای نفت در محدوده و بستر رودخانه جراحی بدلیل عدم مطالعات مخاطرات ژئومورفولوژی میباشد که در صورتوقوع میتواند منجر به زنجیره ای از مخاطرات زیست محیطی، مخاطرات آلودگی منابع آبی، کشاورزی و ... گردد.

رودخانه جراحی، میدان نفتی مارون، مخاطرات رودخانه ای، جانمایی چاه نفت