سهیلا جنگجوبرازجانی - دانشجوی دکترای تخصصی فیزیولوژی ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
خیری عبداللهی - کارشناسی ارشد فیزیولوژی ورزشی دانشگاه ازاد واحد بوشهر
حمید حاجی پور - کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
ناهید غلامی - کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر

بسیاری از بیماری های مزمن دوران بزرگسالی، ریشه در تغذیه دوران کودکی دارند و بخش عمده ای از الگوهای غذایی در کودکی شکل می گیرد. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط وضعیت تغذیه با چاقی در کودکان دوره دوم ابتدایی (۹ تا ۱۲ سال) شهرستان دشتستان با تاکید بر مصرف کربوهیدرات ها انجام گرفت. روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی انجام گرفت. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان دوره دوم ابتدایی (۹ تا ۱۲ سال) شهرستان دشتستان در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ شامل ۶۳۲۰ دانش آموز بود. در این میان تعداد ۳۷۹۲ نفر دانش آموز پسر و ۲۵۲۸ نفر دانش آموز دختر بود. حجم نمونه آماری این مطالعه بر اساس جامعه آماری و بر اساس فرمول کوکران ، ۳۶۲ نفر تعیین شد. روش نمونه گیری به شیوه تصادفی خوشه ای انجام گرفت. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه اطلاعات تغذیه ای (CKCQ) تعدیل شده استفاده شد. همچنین جهت تعیین وضعیت توده بدنی از شاخص بی ام آی استفاده گردید. از شاخص های آمار توصیفی میانگین، توزیع فراوانی و دامنه تغییرات برای توصیف داده ها و از آزمون های آماری استنباطی آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، کروسکال والیس و من ویتنی برای تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-۲۱ استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، حدود ۱۹ درصد پسران و ۱۷ درصد دختران دارای اضافه وزن، و ۱۰ درصد پسران و ۱۲ درصد دختران چاق بودند. در بین افراد دارای اضافه وزن و چاقی مصرف انواع کربوهیدرات ها (به ویژه ماکارونی و چیپس) نسبت به مواد مغزی شامل میوه و سبزیجات، حبوبات و گوشت به صورت معنی داری بیشتر بود. همچنین، نتایج نشان داد که بین مصرف کربوهیدرات و چاقی ارتباط معنی داری وجود دارد. به نظر می رسد با توجه به دسترسی آسان و ارزانی نسبی منابع غذایی دارای کربوهیدرات نسبت به دیگر منابع غذایی، گرایش دانش آموزان دوره دوم ابتدایی شهرستان دشستان به مصرف این نوع تغذیه زمینه اضافه وزن و چاقی آنان را فرآهم آورده است. پیشنهاد می گردد، زمینه دسترسی به کربوهیدرات ها با منابع پروتئینی، میوه و سبزیجات جایگزین گردد.

وضعیت تغذیه، کربوهیدرات، دانش آموزان دوره دوم ابتدایی، شهرستان دشتستان