جمال بیگی - دانشیار، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، مرکز تحقیقات حقوق، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران
محمد حاج علی اکبری - دانشجوی دکتری تخصصی حقوق جزاوجرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران

تلقیح مصنوعی در برابر لقاح طبیعی و عبارت است از ترکیب اسپرم مرد و تخمک زن خواه زوج و زوجه خواه بیگانه - جهت انعقاد و بارور نمودن نطفه با هر وسیله ای غیر از مقاربت این ترکیب یا در رحم صورت می پذیرد یا در خارج رحم در حالت کلی از نظر شرع مقدس، در انجام عمل لقاح مصنوعی باید از انجام مقدمات بصورتی که ممنوع اعلام شده اجتناب کرد. از قبیل تماس نامحرم یا نگاه و غیره با توجه به این دو روش لقاح) درون رحمی یا خارج رحمی بالغ بر بیست صورت تلقیح مصنوعی وجود دارد هر چند بصورت کلی حکم شرعی هیچ کدام از این صورتها در فقه نیامده، لکن پس از بررسی های طولانی و دقیق توسط فقها برخی از این صور بدون ایراد قابل اجرا هستند و برخی که نیاز به بحث بیشتری بوده و محل اختلاف شدید هست یا ممنوع اعلام شده و یا در آن احتیاط صورت گرفته مثل لقاح مصنوعی با اسپرم مرد بیگانه هر چند تعداد اندکی از فقها آن را بدون ایراد تجویز کردهاند ولی چون در هر یک از این صور باید اجماع آراء فقها و شورای محترم نگهبان موافقت خود را اعلام کنند هنوز تا تدوین قانونی خاصی در زمینه صور ممنوعه فاصله داریم موافقت بخشی از تلقیح مصنوعی بنام انتقال جنین ناشی از زن و شوهر رسمی جهت اهداء به زوجین نابارور بعد از سالها ضمن قانونی بنام قانون نحوه اهدای جنین به زوجهای نابارور» سال ۱۳۹۲ تصویب و در اواخر سال ۱۳۹۳ همراه آیین نامه به قوه قضائیه ابلاغ و قابل اجرا گردید بخش سوم تلقیح مصنوعی بنام اجاره رحم» که در آن جنین ناشی از زن و شوهر قانونی جهت پرورش در رحم زن ثالثی بنام مادر «واسطه» و تنها به دلیل اشکال در رحم زوجه صاحب جنین منتقل می شود هنوز مورد اختلاف فقها و حقوقدانان است ولی بازگشت زمان طولانی مراکز ناباروری منتظرند که هر چه سریع تر مشکل ناباروری این دسته از زوج ها تصویب قانون مرتفع گردد.

حق سلامت زن، فقه جزایی تطبیقی، سلامت جنسی.