حامد پوریان - دانشجوی دکتری تخصصی حقوق جزا و جرمشناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.
مهرداد تیموری - پژوهشگر مرکز تحقیقات حقوق، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.

زمینه و هدف: اهمیت دستیابی به معیار و روشی که بتوان فقدان قوه تشخیص و اراده افراد را اثبات نمود موجب می گردد که محاکم ازنظر متخصصان در این زمینه که پزشکان و روانپزشکان قانونی است ، بهره مند گردد. با تعیین دقیق این مصادیق می توان از مجازات بسیاری از بیماران که ممکن است به اشتباه برای آنها مجازات در نظر گرفته شود جلوگیری کرده لذا هدف از مقاله حاضر بررسی معیار و ابزار پزشکی قانونی در سنجش اختلال روانی منجر به جنون است .روش تحقیق : پژوهش حاضر از روش کتابخانه ای استفاده شده است که پس از مراجعه به منابع مکتوب در روانپزشکی ، پزشکی قانونی و همچنین به مقالات موجود در این زمینه با روش منطقی و استقلال عقلی به تجزیه وتحلیل اطلاعات جمع آوری شده پرداخته شده است .یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از این است که امروزه متخصصین پزشکی قانونی و روانپزشکی با استفاده از برخی عوامل موثر در بروز اختلالات روانی که شامل تغییرات مغزی ، عوامل ارثی ، تجارب دوران کودکی ، محیط خانوادگی ، عوامل اجتماعی و عوامل شناختی است که در کنار آن برخی علائم اختلالات روانی وجود دارد که شامل اختلال در کارکرد جسمی ، اختلال در کارکرد روانی و اختلال در فعالیت و سایر کارکردها است که باعث به وجود آمدن انواع و اقسام اختلالات روانی شامل پسیکوز، نوروز و اسکیزوفرنی می شود. از همین رو امروزه متخصصان روانپزشکی و پزشکی قانونی با استفاده از روشهای سنجش اختلالهای روانی ازجمله مصاحبه بالینی ، آزمونهای بالینی ، مشاهدات بالینی و سایر ابزار سنجش ، این گونه افراد مبتلا به اختلالات روانی را شناسایی نمایند.نتیجه گیری : بر اساس نتایج پژوهش پزشکان قانونی و روانپزشکان با انجام آزمونها و مصاحبه های علمی بالینی و تجربی که با افراد دارای اختلالات روانی دارند و با تعیین شدت و نوع جنون می توانند قضات را دررسیدن به یک وحدت عمل در مورد این افراد راهنمایی نمایند. لیکن چالشی که در این خصوص مطرح است . تشخیص بیماری های روانی و جنون امری سخت و مصاحبه ها و آزمونهای تشخیصی سلیقه ای است و ممکن است روانشناسی فردی را بیمار تشخیص داده اما روانشناس دیگر چنین نظری در مورد وی نداشته باشد.

پزشکی قانونی ، جنون، اختلالات روانی ، روانپزشکی ، مسئولیت کیفری .