محمد عاقبتی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، دانشکده مهندسی شیمی، گرایش بیوتکنولوژی
حسین امانی - دانشیار و هیات علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، دانشکده مهندسی شیمی

در این مطالعه امکان استخراج بیولوژیکی آهن از گردوغبار مجتمع سنگ آهن سنگان بررسی شده است. مجتمعسنگ آهن سنگان با مجموع تولید بیش از ۲۵ میلیون تن سنگ آهن با عیار متوسط آهن بالاتر از ۴۵ % میباشد کهنتیجه این میزان استخراج، تولید بسیار زیادی باطله در منطقه می باشد. ریز بودن ذرات گردوغبار باعث پخش شدنآن در فضای کارخانه و درنتیجه آلودگی فضا و همچنین آسیب به تجهیزات و هدر رفت مواد موجود از طریق غبارمیشود. آهن عمدتا به شکل ترکیبات در گردوغبار وجود دارد. به دلیل وجود بخشی از آهن به صورت فاز اکسیدی،قبل از انجام آزمایش ها انحلال زیستی، فرآیند اسید شویی در ارلن انجام شد. آزمایش های انحلال زیستی غبار در یکمرحله، درون ظروف لرزان انجام گردید. پارامترهای تاثیرگذار مهمی مانند درصد خمیر جامد (جامد پالپ)، افزودنسوبسترا (سولفات آهن) و میزان تلقیح باکتری بر میزان بازیابی آهن در ظروف لرزان بررسی شد. آزمایشهای تجزیهو انحلال زیستی در ظروف لرزان تحت شرایط بهینه ارتعاشی انجام شد. به منظور مقایسه عملکرد فرآیند لیچینگبیولوژیکی با فرآیند شیمیایی، نمونه های بدون حضور میکروارگانیسم ها یا به عبارتی محیط شاهد موردبررسی قرارگرفتند. نتیجه آزمایش ها انحلال زیستی در ظروف لرزان و در بهترین شرایط عملیاتی استخراج بیش از ۹۱ درصدآهن در ۳۵ روز بود، درحالیکه در شرایط مشابه در محیط فروشویی شاهد (فاقد میکروارگانیسم) تنها ۳۰ درصد آهنبازیابی شد. این نتایج نشان داد که روش انحلال بیولوژیکی می تواند به عنوان روشی مناسب برای بازیابی آهن ازگردوغبار مجتمع سنگ آهن استفاده شود.

میکروارگانیسم، انحلال زیستی، ذرات غبار، استخراج آهن، سنگ آهن سنگان