اکبر زارع شاه آبادی - دانشیار جامعه شناسی دانشگاه یزد
احمدرضا فتاحی دولت آبادی - دانش آموخته کارشناسی مددکاری اجتماعی و کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه یزد

مقدمه : با توجه به این که افراد نابینا به عنوان بخشی از اعضای جامعه هستند و به دلیل نداشتن یکی از حواس بسیار مهم با مشکلات فراوانی روبه رو هستند که این مشکلات بر جنبه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی آنان تاثیرگذار است، مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت تعاملات خانوادگی و اجتماعی دانشجویان نابینا و کم بینا دانشجویان دانشگاه یزد انجام شده است. روش کار : مطالعه حاضر یک مطالعه کیفی به روش تحلیل محتوا می باشد. فرآیند گردآوری داده ها، مشتمل بر ۱۰ مصاحبه باز استاندارد شده با دانشجویان نابینا و کم بینا در سال ۱۳۹۵ بود. تحلیل داده ها همزمان با جمع آوری داده ها و به روش آنالیز محتوای کیفی کدگذاری باز انجام شد. یافته ها : تحلیل داده ها منجر به استخراج درون مایه هایی شد که بیانگر تجارب مشارکت کنندگان از کیفیت تعاملات اجتماعی و خانوادگی بود که شامل :عدم درک فرزندان نابینا و کم بینا توسط والدین و همچنین عدم تعامل مناسب والدین یا یکی از آنان با فرزندانشان و تبعیض بین فرزندان بینا و نابینا و توجه و تعامل بیشتر با دیگر فرزندان و بی توجهی به فرزندان نابینا و کم بینا و نهایتا کاهش مشارکت فرزندان نابینا وکم بینا در بحث های خانوادگی و شادی های خانوادگی بیان گردید. نتیجه گیری : در رابطه با نابینایان و مسائل آنها متوجه می شویم که متاسفانه حضو ر و امکانات حضور آنها به مثابه یک شهروند در عرصه عموم ی بسیار کمرنگ است، در حالی که ضروری است سرمایه اجتماعی در بین همه افراد جامعه به خصوص افراد ی که به نوعی از نظر جسمی نسبت به دیگر اعضای جامعه کاستی هایی دارند، بازتولید شود. فضای عاطفی، کیفیت الگوهای ارتباطی و ارزش های اساسی حاکم درخانواده بر نحوه شکل گیری پایه های شخصیتی و ویژگی های روانی-رفتاری اعضای آن تاثیرات ژرف پایدار دارد.

تعاملات، خانواده، نابینا و کم بینا