دنیز جوانشیر - کارشناس ارشد روانشناسی آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، ارومیه، ایرا ن

افسردگی یکی از مهمترین اختلالات روانپزشکی در سالمندان می باشد که پیشگیری و درمان آن اغلب نیازمند مصرف داروها و روان درمانی توام است. افراد سالمند به دلایل متفاوت در مصرف منظم داروها و استفاده از خدمات رواندرمانی کمتر از سایر گروه های سنی تبعیت می نمایند. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش شناختی رفتاری بر بهبود الگوی مصرف دارو و عواطف منفی و مثبت در سالمندان افسرده بود. طرح پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه سالمندان مبتلا به افسردگی مقیم خانه های سالمندان تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر ارومیه از خرداد تا تیر ماه سال ۱۴۰۱ بودند و از بین آنها ۳۰ نفر (هر گروه ۱۵ نفر) در دو گروه آموزش شناختی رفتاری ( ۱۵ نفر) و گروه گواه ( ۱۵ نفر) با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. گروه آزمایش ۸ جلسه تحت آموزش شناختی رفتاری بک قرار گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه بهبود الگوی مصرف دارو هاوارد و پرسشنامه عواطف مثبت و منفی (واتسون، کلارک و تلجن) به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس تک متغیری با استفاده از نسخه ۲۲ نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش شناختی رفتاری بر بهبود الگوی مصرف دارو (P<۰/۰۰۱) و کاهش عواطف منفی و افزایش عواطف مثبت (P<۰/۰۰۱) در سالمندان افسرده به طور معنادار تاثیر دارد. این نتایج نشانگر آن است که می توان در سالمندان از آموزش های شناختی رفتاری برای ارتقای عواطف مثبت و تغییرات رفتاری مثل تبعیت دارویی استفاده کرد.

آموزش شناختی رفتاری، بهبود الگوی مصرف دارو، عواطف منفی و مثبت، سالمندان