ارزیابی و سنجش آسیب پذیری اجتماعی در برابر سوانح طبیعی با تاکید بر نقش مدیریت بحران (مطالعه موردی منطقه ۶ تهران)

منطقه شش تهران علاوه بر کاربری ها ی گسترده مسکونی ، آموزشی و فضای سبز، به دلیل وجود وزارتخانه ها، سفارتخانه ها، موسسات آموزش عالی ، بیمارستانهای عمومی و شرکت های بزرگ اقتصادی از اهمیت بالا یی در مدیریت شهری برخوردار است . به همین دلیل خسارات وارده به این منطقه درصورت بروزحوادث طبیعی می تواند زیانهای اقتصادی واجتماعی جبرانناپذ یری به شهروندان و مدیران تحمیل کند. هدف از این مطالعه ارز یابی و تحلیل آسیب پذیری اجتماعی بین خانوارهای محلات منطقه شش می باشد. دادههای مورد نیاز از ۳۳۱نفر از سرپرستان خانوارها در ۱۸ محله گردآوری شد. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بوده که برای سنجش آسیب پذیری اجتماعی در چهار بعد عوامل فیزیولوژ یک ، عوامل شناختی ، عوامل اقتصاد ی و عوامل جمعیت شناختی تنظیم شد. روا یی محتوا یی پرسشنامه با کمک اساتید و صاحب نظران موضوع و یک مرحله پیش آزمون مورد بررسی قرار گرفت و پس از اصلاحاتی مورد تا یید قرار گرفت . همچنین پا یایی مقیاسهای آگاهی و آمادگی با استفاده از آزمون کورنباخ آلفا به ترتیب ۷۵۱/۰ و ۷۹۰/۰ و در حد خوب مورد تایی د قرار گرفت . تکنیک مورد استفاده برای محاسبه شاخص آسیب پذیری اجتماعی در تکنیک ترکیبی فازی و مجموع ساده وز ین می باشد. در این مطالعه وزن شاخص ها و ابعاد از طریق روش دلفی و با کمک ۳۵ نفر از کارشناسان شهرداری تعیین گردید. به منظور تعیین نقاط آسیب پذیر در حدود بالا و پا یین از تکنیک لکه های داغ و برای پهنه بندی و تعمیم یافته ها ی تحقیق به کل منطقه از تکنیک درون یابی کر یجینگ استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد، میزان آسیب پذیری اجتماعی در کل مناطق متوسط روبه پا یین با میانگین ۳۴.۰ می باشد. بر اساس نقشه های پهنه بندی پا یین ترین سطح آسیب پذ یری اجتماعی مربوط به محلات امیرآباد، قزل قلعه وشیراز می باشد. از طرف دیگر شاخص یاد شده در محلات شر یعتی ، دانشگاه تهران، بهجت آباد، قائم مقام سنائی ، گاندی و عباس آباد بیش از میانگین منطقه می باشد. همچنین نتایج تکنیک لکه های داغ نشان می دهد شاخص یاد شده در سطح محلات دارای خوشه بندی زیاد می باشد. بر این اساس محله های امیر آباد و فاطمی در لکه های داغ و آسیب پذ یری کم و محله های عباس آباد ، قائم مقام، سنا یی و بهجت آباد در خوشه لکه های سرد با آسیب پذیری بالا خوشه بندی شدند.