مهسا عبادپور - دانشجوی دکتری، گروه معماری منظر، واحد بین المللی ارس، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
حسن ستاری ساربانقلی - دانشیار ، گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز. ایران

هنر و عرفان هر دو جزء علوم ذوقی و شهودی به شمار می آیند که احساسات لطیفی طلب می کنند. بنابراین، با عنایت به اینکه انسان دو وجه دارد، یک وجه به سوی حق و یک وجه به سوی شیطان، و هنر عارف تلاش میکند وجه به سوی رب را نمایان کند و به رخ بکشد و ازآنجاکه در همه فرهنگ ها و تمدن ها معماری به مثابه ابزاری برای انتقال مفاهیم انتزاعی به کار رفته است، در این مطالعه بر آن شدیم به تجلی تظاهر مفاهیم آسمانی و اندیشه عرفانی در باغ دولت آباد یزد بپردازیم تا نمود مفاهیم عرفانی از عناصر به کار رفته در این مجموعه استخراج شود. تحقیق حاضر ماهیتا مروری – توصیفی است و به روش کیفی انجام شده است. برای کسب اطلاعات و داده، از منابع کتابخانه ای بهره گرفته شده است. براساس یافته های تحقیق میتوان گفت یکی از جلوه های عرفان در معماری ایرانی و اسلامی تاثیر تفکر در معماری باغ ها است که، در باغ دولت آباد یزد، مراتب عرفان ازجمله بیداری، طلب، معرفت و عشق بهنحوی در معماری محراب گنبدخانه، سردرب، کاشیکاری و غیره متجلی است و میتوان گفت باغ دولت آباد یزد نوعی بازسازی از بهشت آسمانی بر روی زمین است که در سرزمین کمآب و نیمه خشک ایران جای گرفته است.

عرفان, باغ ایرانی اسلامی, معماری ایرانی اسلامی, باغ دولتآباد یزد