داود مختاری - استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
فاطمه رحمتی - دانشجوی دکتری رشته ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
سبیکه روحانی زاده - دانشجوی دکتری رشته ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

زمین لغزش ها پدیده های ژئومورفولوژیکی هستند که در اکثر مناطق احتمال رخداد آنها وجود دارد؛ اما این پدیده ها تابع شرایطخاصی هستند که در محیط های کوهستانی و دامنه ها امکان رخداد آنها بیشتر است. در این تحقیق بخشی از محدوده شمالغربی شهر سقز به عنوان جاقل که مسکن مهر فاز ۱ و ۲ کیان (جاقل) در آن احداث شده مورد مطالعه قرار گرفت. هدف ازتحقیق حاضر، اولویت بندی عوامل موثر بر زمین لغزش با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP در محیط نرم-افزار GIS و تهیه نقشه پهنه بندی زمین لغزش در پروژه مسکن مهر کیان (جاقل) شهرستان سقز استان کردستان است. تحقیقحاضر با استفاده از مشاهدات میدانی و روش تحلیل فرایند سلسله مراتبی AHP با منطق فازی و استفاده از ۱۰ کارشناسانماهر و تهیه پرسشنامه، صورت گرفته است. در این پژوهش از داده های بارش، نقشه زمین شناسی ۱:۱۰۰.۰۰۰ ، فایل DEM باقدرت تفکیک ۵ / ۱۲ متری و تهیه سایر نقشه های لازم و همچنین استفاده از نقشه های گوگل در نرم افزار SaS planet به جایعکس هوایی استفاده شد. معیارهای ۹ گانه مورد مطالعه در این تحقیق با میزان تاثیرات به دست آمده در نرم افزار Expert choice به ترتیب بیشترین تا کمترین تاثیر: لیتولوژی= ۲۴۷ / ۰ ، ساختمان زمین= ۲۱۹ / ۰ ، فاصله از گسل= ۱۴۶ / ۰ ، کاربریاراضی= ۱۰۷ / ۰ ، بارش= ۰۸۹ / ۰ ، درجه شیب= ۰۸۴ / ۰ ، جهت شیب= ۰۴۱ / ۰ ، فاصله از آبراهه= ۰۳۷ / ۰ و فاصله از جاده=۰۲۹ / ۰ است. پس از تلفیق لایه های تهیه شده با اعمال وزن های به دست آمده در فرایند تحلیل سلسله مراتبی، نقشه پهنه بندیمحدوده در ۵ کلاس بی خطر، کم خطر، با خطر متوسط، پرخطر و خطر زیاد تهیه گردید که نشان داد ناحیه شمالی و منطقهگودبرداری مسکن مهر و همچنین ناحیه جنوب غربی دارای استعداد زمین لغزش خطر متوسط تا خطر زیاد هستند و ناحیه بایرمرکزی متمایل به شرق جزء منطقه کم خطر پهنه بندی گردید.

زمین لغزش، مخاطره کاتاستروفیک، سقزمسکن مهر کیان (جاقل)، منطق فازی، مدل AHP