امین نواختی مقدم - دانشیار علوم سیاسی دانشگاه محقق اردبیلی
مهدی حسن زاده - دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه گیلان،
سجاد وجدانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات خاورمیانه و شمال آفریقا دانشگاه محقق اردبیلی

منطقه زنگه زور که با عهدنامه های گلستان و ترکمنچای از ایران جدا شد، اکنون جزئی از کشور ارمنستان بوده و مانند حائلی بین جمهوری آذربایجان و نخجوان قرار دارد؛ بطوریکه آذریها برای ارتباط با نخجوان، مجبور به تردد از خاک ایران هستند. این منطقه و منطقه قره باغ چندین بار مورد مناقشه آذربایجان و ارمنستان بوده و در جدال ۲۰۲۰، منطقه قره باغ به تصرف کامل آذربایجان درآمد . اکنون آذربایجان قصد دارد با ایجاد یک گذرگاه در منطقه زنگهزور،مستقیما به نخجوان راه پیدا کند. ایجاد این کانال به نفع ایران نبوده و تهدیدات امنیتی و اقتصادی برای ایران ایجاد میکند. در این پژوهش قصد داریم با بررسی نقش این منطقه در اقتصاد ایران، به این سوال پاسخ دهیم که ایجاد کانال زنگه زور چه تاثیری بر امنیت اقتصادی ایران دارد؟! با مرور تاریخچه منطقه، و بررسی چهارچوب نظری امنیت اقتصادی و ژئوپولیتیک، به این فرض خواهیم رسید که ایجاد این کانال هم از لحاظ ژئوپولیتیک و هم از لحاظ تبادل اقتصادی تاثیرات مخرب زیادی بر سیاست خارجی ایران میگذارد. محور پژوهش ما امنیت اقتصادی ایران خواهد بود و بعد از بررسی مناسبات اقتصادی ایران، به نقش دولتهای منطقه ای و فرامنطقه ای و قسمتی از راهبردهای امنیتی ایران در جهت حفظ مناسبات اقتصادی خواهیم پرداخت.

امنیت اقتصادی، ژئوپولیتیک، زنگه زور، آذربایجان