احسان آقایانی - Department of Environmental Health Engineering, Faculty of Health, Abadan University of Medical Sciences, Abadan, Iran
سکینه شکوهیان - Department of Environmental Health Engineering, Faculty of Medical Sciences, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
علی بهنامی - Department of Environmental Health Engineering, Maragheh University of Medical Sciences, Maragheh, Iran
علی عبداله نژاد - Department of Environmental Health Engineering, Maragheh University of Medical Sciences, Maragheh, Iran
مجتبی پوراکبر - Department of Environmental Health Engineering, Maragheh University of Medical Sciences, Maragheh, Iran
حامد حق نظر - Department of Watershed Sciences, Utah State University, UT, USA
وحیده مهدوی - Research Department of Pesticide, Iranian Research Institute of Plant Protection, Tehran, Iran
امیر محمدی - Department of Environmental Health Engineering, Faculty of Health, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran

زمینه و هدف: فلزات سنگین در آب می توانند خطراتی برای سلامت انسان ها به همراه داشته باشند. لذا ضروری است جهت اطمینان از سلامت مصرف کنندگان، پایش و اندازه ­گیری فلزات انجام یابد. روش بررسی: این مطالعه با هدف اندازه­ گیری فلزات سنگین از قبیل آرسنیک، سرب، کادمیوم، کروم، روی و جیوه در منابع آبی و شبکه توزیع آب شهری مراغه در دو فصل بهار و تابستان سال ۱۴۰۰ صورت گرفت. برای این منظور تعداد ۲۵ عدد نمونه برداشته شد وجود این فلزات در منابع آب با استفاده از نقشه ­های کیفی بررسی گردید و در نهایت با ارزیابی خطر بهداشتی ناشی از حضور این فلزات، تاثیر آنها بر سلامت مصرف­کنندگان مورد مطالعه قرار گرفته شده است. یافته­ ها: بررسی غلظت فلزات در منابع آبی بالادست سد بیانگر غلظت نسبتا بالا از فلزات به خصوص آرسنیک است (µg/L ۱۳/۲). با وجود این، مقادیر آرسنیک بعد از تصفیه و در شبکه توزیع تا حد ناچیز کاهش می یابد. از طرف دیگر نتایج نشان می­ دهد که مقادیر فلز روی در شبکه نسبت به مخزن سد بیشتر است و غلظت آن در سد برابر صفر و در شبکه در بالاترین مقدار به  µg/L۵۷۸ می ­رسد. در نهایت ارزیابی خطر بهداشتی نشان می­ دهد که مقادیر THI محاسبه شده برای تمامی نمونه ­ها مابین ۰/۰۱ تا ۰/۹۹ متغیر است. نتیجه ­گیری: براساس ریسک بهداشتی محاسبه شده، خطری سلامت مصرف کنندگان را در خصوص فلزات سنگین در آب شرب مراغه تهدید نمی­ کند. همچنین این نتایج ضرورت مطالعات تکمیلی در خصوص نشت فلز روی از لوله ­ها و متعلقات شبکه توزیع آب آشامیدنی شهر را در آینده دوچندان می­ نماید.

Arsenic, Heavy metals, Health risk, Maragheh, Geographic information system, آرسنیک, فلزات سنگین, خطر بهداشتی, مراغه, سامانه اطلاعات جغرافیایی