زکیه آفتابی - گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
مراد کاویانی راد - گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
حمید کاردان مقدم - موسسه تحقیقات آب، وزارت نیرو، تهران، ایران.

درهم تنیدگی مناسبات قدرت با اندرکنش های جوامع و واحدهای سیاسی- فضایی بر سر منابع آب شیرین در حوزه مطالعه هیدروپلتیک قرار دارد. آن دسته از رودهایی که از مرزهای بین المللی می گذرند یا بخش های مختلف آن در قلمرو چند کشور واقع شده اند، بسامد بیش تری در پژوهش‎های هیدروپلتیک داشته اند. هدف از مقاله حاضر که ماهیتی کاربردی دارد، تبیین سناریوهای محتمل فراروی مناسبات آینده هیدروپلتیک رودهای مرزی و مشترک ایران و عراق است. روش شناسی حاکم بر پژوهش توصیفی- تحلیلی است. درون داد های (داده و اطلاعات) موردنیاز پژوهش با روش کتابخانه ای و میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) گرد آوری و با بهره گیری از مدل های FCOPRAS، FSOARA و SAW و نرم افزار های Micmac و Scenario Wizard موردبررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که از ۳۱ وضعیت احتمالی مربوط به هفت الگو سناریو با سازگاری قوی و محتمل، وضعیت هایی که مناسبات فراروی آینده هیدروپلتیک رودهای مرزی و مشترک ایران و عراق را بحرانی بیان می کنند، بیش ترین وضعیت های احتمالی ممکن را در بر می گیرند. بنابراین، وضعیت فراروی مناسبات هیدروپلتیک رودهای مرزی و مشترک ایران و عراق بحرانی نمود یافته است.

آینده نگاری, کشورهای ساحلی, مدیریت منابع آب, وضعیت بحرانی