سمیه گلدوی - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، مرکز آموزش عالی کاشمر

امروزه توسعه فعالیتهای اقتصادی، رشد جمعیت، افزایش مشغلههای زندگی و بالا رفتن سطح استانداردهای زندگی سبب افزایش چشمگیر تقاضا برای محیطهای طبیعی و نیاز به تفرج شده است. به گونه ای که افزایش فزاینده جمعیت در شهرها، نیاز به فضای سبز و ایجاد پارک های جنگلی در حاشیه شهرها را ضروری ساخته است. یکی از مناطق طبیعی که اغلب مورد توجه مردم است، پارکهای جنگلی طبیعی میباشد که به خوبی تامینکننده نیازهای تفرجی انسان هستند. در این تحقیق، ارزش اقتصادی کارکرد تفریحی (غیراستفاده ای) پارک جنگلی کبودوال در استان گلستان و عوامل موثر بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط و پرسشنامه برآورد شد. به این منظور، تعداد ۲۰۰ پرسشنامه در فصول بهار و تابستان سال ۱۳۹۸ در این محل توسط بازدیدکنندگان تکمیل و جمع آوری گردید. در این پرسشنامه سوالاتی در مورد علایق تفرجگاهی، تمایلات مردم در مورد پرداخت ورودیه جهت استفاده از تفرجگاه و همچنین عوامل موثر در تمایل افراد به پرداخت ورودیه طراحی شد. قیمت های پیشنهاد شده در پژوهش ۴۰۰۰۰، ۶۰۰۰۰ و ۱۰۰۰۰۰ ریال بود که با توجه به ورودیه پارک تعیین گردید. علاوه بر آن، داده های دیگری در مورد خصوصیات اجتماعی و اقتصادی آن ها جمع آوری شد. نتایج حاصل از بررسی آراء بازدیدکنندگان در خصوص تمایل آنها به پرداخت ورودیه نشان میدهد که ۷۴ درصد از بازدیدکنندگان تمایل به پرداخت مبلغی به منظور حفاظت و نگهداری پارک دارند. متوسط تمایل به پرداخت هر فرد معادل ۸۲۳۰۰ ریال برآورد گردید. بررسی پرسشنامه ها نشان داد از دیدگاه بازدیدکنندگان، متغیرهای تامین نیازهای تفرجی افراد، ارائه تسهیلات و امکانات، درآمد فرد، مبلغ پیشنهادی، مدت اقامت و تعداد بازدید از پارک بیشترین اهمیت را در تمایل افراد به پرداخت ورودیه دارد. آمار بالای افرادی که حاضر به پرداخت مبلغی به عنوان ورودیه پارک هستند (۷۴ درصد)، بیانگر این نکته است که آگاهی و شناخت مردم نسبت به ارزشهای جنگل تا حد قابل ملاحظهای بالا است که به لحاظ مدیریتی نتایج امیدوارکنندهای است. نتایج این مطالعه، با ارائه اطلاعات ارزشمند در خصوص برنامه ریزی جهت افزایش کیفی امکانات تفریحی، میتواند به مدیران و برنامهریزان در مدیریت تفرجگاهها و آگاهی از خواستهها و تمایلات بازدیدکنندگان کمک نماید. با استفاده از نتایج، میتوان گامی مهم در جهت ارتقا کیفیت و مدیریت بهینه پارک ها و تفرجگاه ها برداشت.

کارکرد تفریحی، ارزش اقتصادی، نیازها و ترجیحات تفرجی، پارک جنگلی کبودوال