کاظم ندافی - استاد،گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت و پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
علیرضا مصداقی نیا - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت و پژوهشکده محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
حسن عراقی زاده - دانشیار، گروه بیهوشی عمومی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران
محمدهادی ایازی - استادیار، دانشگاه آزاداسلامی شهرری، دانشجوی علوم دفاعی و امنیت ملی، دانشگاه امام حسین(ع)، تهران، ایران

ارزیابی سریع وضعیت بهداشتی (Rapid Health Assessment) پناهجویان جهت برنامه­ریزی بهینه و ارائه موثر خدمات بهداشتی عمومی فوری در شرایط اضطراری جنگی اجتناب ناپذیر است. برهمین اساس جمع­آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات در سه سطح زیر ضروری است:  الف: داده­های جمعیت­شناختی آوارگان، بیماری­های رایج در شرایط جاری آوارگی، مرگ و میر، وضعیت جاری تغذیه­ای، آب آشامیدنی، بهسازی محیط، امکانات شستشوی دست، وضعیت ایمن­سازی، نیازهای ویژه گروه­های آسیب­پذیر مانند کودکان، بیماران، زنان باردار و سالمندان.  ب: اطلاعات و ویژگی­های محل­های اسکان، پیش بینی وضعیت آب و هوا، منابع انرژی مورد نیاز، بیماری­های فراگیر تهدید کننده، همه گیری­های فصلی.  ج: به­کارگیری سیستم مناسب از قبل طراحی شده اطلاعات سلامت (HIS Health Information System)، برای برنامه ریزی کنترل بیماری­های اسهالی و همه گیری­ها، ارزیابی منابع انسانی مورد نیاز، بسیج نیروهای سلامت داوطلب خدمت در اردوگاه­ها و آموزش آنها قبل از شروع خدمت، و هماهنگی عملیات در بخش­های مختلف.  موثرترین اقدامات برای جلوگیری از مرگ و میر و کاهش بیماری­ها عبارتند از: محافظت از خشونت، جیره غذایی کافی، آب آشامیدنی بهداشتی، کنترل بیماری­های اسهالی، واکسیناسیون بر علیه سرخک، تامین بهداشت مادران و کودکان.