علی نظری

مقدمه: سلامتی، محور توسعه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کلیه جوامع بشری بوده و دارای اهمیت ویژه ای در توسعه زیر ساخت بخش های مختلف جامعه می باشد. طرح پزشک خانواده یکی از اقدامات توسعه نگر در راستای افزایش دسترسی و کاهش هزینه بیماران می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین عملکرد نظام ارجاع به پزشک متخصص، در برنامه پزشک خانواده از دیدگاه پزشکان خانواده شهرستان نوشهر در سال ۱۳۹۷ انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه به روش توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی انجام شد. تمامی پزشکان خانواده شهرستان نوشهر (شهری و روستایی) تعداد ۴۱ نفر بودند که جامعه پژوهش را تشکیل می دادند. برای بررسی پایایی با روش همسانی درونی شاخص آلفای کرونباخ به کار رفت که تمامی متغیرهای مورد مطالعه در این پژوهش از ثبات درونی در حد قابل قبول برخوردار بودند. داده ها پیرامون میزان مراجعات به مراکز بهداشتی درمانی و ارجاعات به سطح دو، از کارشناس مسئول برنامه پزشک خانواده دریافت و درصد ارجاعات استخراج گردید. پس از آن پرسشنامه های محقق ساخته به صورت مصاحبه حضوری تکمیل گردید. در نهایت داده ها کد بندی و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمونهای آماری K-S و از ضریب همبستگی اسپیرمن به منظور تعیین ارتباط بین متغیرها استفاده شد.یافته ها: میانگین سنی پزشکان خانواده شاغل در شهرستان نوشهر ۸/۵۵ ± ۴۳/۲۱ بود. میانگین و انحراف معیار درصد ارجاع به سطح دو توسط پزشکان خانواده شهرستان نوشهر ۳/۳۵ ± ۸/۴۱ درصد بود. میزان نمره آگاهی و فرهنگ جمعیت تحت پوشش ۱۶/۸۲، میزان نمره دانش، مهارت و مسئولیت پذیری کارکنان سلامت ۲۱/۰۴، میزان نمره همکاری بین پزشکان خانواده و پزشکان متخصص ۱۶/۲۶ و میزان نمره امکانات و تسهیلات ۲۰/۶۸ بود. همچنین ارتباط معنی داری بین آگاهی و فرهنگ جمعیت تحت پوشش با در صد ارجاع(۰/۰۶۶=P و ۰/۲۹۰= r)، دانش، مهارت و مسئولیت پذیری کارکنان سلامت با درصد ارجاع (۰/۷۱۵=P و ۰/۰۵۹ = r)، همکاری بین پزشکان خانواده و پزشکان متخصص با درصد ارجاع (۰/۷۱۲=P و ۰/۰۶۰ = r) مشاهده نگردید و تنها بین امکانات و تسهیلات با درصد ارجاع ارتباط معنی دار مثبت و ضعیف مشاهده شد(۰/۰۱۳ =P و ۰/۳۸۴ = r).نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد وضعیت آگاهی و فرهنگ جمعیت تحت پوشش، همکاری بین پزشکان خانواده و پزشکان متخصص و همچنین امکانات و تسهیلات برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در شهرستان نوشهر در حد متوسط می باشد و لازم است به جهت بهبود کیفیت ارائه خدمات برنامه پزشک خانواده، متغیرهای ذکر شده مورد توجه قرار گیرند.

پزشک خانواده، نظام ارجاع، درصد ارجاع، مرکز بهداشتی درمانی