حسین محمدی احمدمحمودی - کارشناس ارشد مهندسی منابع آب، دانشآموخته گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد
رسول میرعباسی نجف آبادی - دانشیار مهندسی منابع آب، گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد
سلیمه سلجوقی بابادی - کارشناس حقوق، دانشآموخته دانشگاه پیام نور، واحد اردل

کشور ایران با چالش های فراوان مدیریتی و حقوقی در زمینه منابع آبی مواجه است . یکی از مهم ترین قوانین جامع تدوین شده آب در ایران، قانون توزیع عادلانه آب است . با توجه به اهمیت این قانون در حوزه مسائل آبی ، باید دارای ضمانت اجرایی و حقوقی بسیار مستحکم باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی مهم ترین موانع و چالش های اجرایی این قانون از دو بعد فنی و حقوقی با نگاه تحلیلی و انتقادی جهت اصلاح و رفع این موانع است . این مقاله با استفاده از روش توصیفی ، شناسایی وضع موجود و مطالعه کتابخانه ای با در نظر گرفتن ضوابط و دستورالعمل های حقوقی و فنی آب با تحلیل قانون توزیع عادلانه آب ایران و مقایسه با نتایج و پیامدهای این قانون بر جامعه ذینفع انجام شده است . نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد با توجه به وضع موجود منابع آبی ، توزیع مکانی نامناسب بارشها، خشکسالی ها، مشکلات محیط زیستی و کاهش منابع آبی کشور ایران، اهمیت و ضرورت بازنگری و به روزرسانی منظم و دورهای و شفافتر کردن قانون توزیع عادلانه آب را در راستای شرایط کنونی مسائل حوزه آب بیشتر کرده است . بحرانی و ممنوعه شدن دشت های کشور و افت سطح ایستابی منابع آب زیرزمینی ، لزوم تغییر رویه های معمول و قدیمی در صدور پروانه های حفر و بهرهبرداری را محسوس و نمایان کرده است . از مهم ترین موانع این قانون نبود ضمانت اجرایی آن هم از بعد فنی و سیاست گذاری آب و هم از بعد حقوقی است که باید تقویت شود. وزارتین و سازمانهای مجری و درگیر این قانون باید نسبت به رسالت اجرای موادی که به آنها محول شده است ، توجه و احساس مسئولیت بیشتری داشته باشند و هماهنگی بین سازمانها بیشتر شود. یکی از مهم ترین ایرادات این قانون سهم و نقش ناچیز بخش خصوصی در مدیریت آب است .

منابع آب، قانون توزیع عادلانه آب، حقوق آب، آبهای سطحی ، آبهای زیرزمینی ، حکمرانی آب.