محسن سیدی - دانشگاه بوعلی سینا همدان
جواد حمزه ئی - دانشگاه بوعلی سینا همدان
گودرز احمدوند - دانشگاه بوعلی سینا همدان
محمدعلی ابوطالبیان - دانشگاه بوعلی سینا همدان

کنترل علف­های هرز یکی از دلایل سودمندی عملکرد در کشت مخلوط گیاهان است که کاربرد آن می­تواند استفاده از علف­کش­ها را در کشاورزی کاهش دهد. به منظور ارزیابی کشت مخلوط  نخود (Cicer arietinum) و جو     (Hordeum vulgare) آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه آموزشی و پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان در سال ۱۳۸۹ اجرا گردید. کنترل علف هرز به عنوان عامل اصلی در دو سطح (آلوده به علف هرز (WI) و عاری از علف هرز (WF) ) و الگو های مختلف کاشت در ۵ سطح (کشت خالص نخود (C۱۰۰)، کشت خالص جو (B۱۰۰)، کشت مخلوط جایگزینی ۲۵ درصد نخود + ۷۵ درصد جو (‍C۲۵B۷۵)، کشت مخلوط جایگزینی ۵۰ درصد نخود + ۵۰ درصد جو (‍C۵۰B۵۰)، کشت مخلوط جایگزینی ۷۵ درصد نخود + ۲۵ درصد جو (‍C۷۵B۲۵)) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. ویژگی های مربوط به علف­های هرز در تیمارهای عدم کنترل با طرح بلوک کامل تصادفی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج آزمایش نشان داد که تعداد و وزن خشک علف های هرز در سطح احتمال ۱ درصد تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند.  حالت های مختلف کشت مخلوط توانستند علف های هرز را نسبت به تک کشتی نخود، به خوبی کاهش دهند، به نحویکه بیشترین (۶۷/۶۰ بوته در متر مربع) و کمترین (۶۶/۳۳ بوته در متر مربع) تعداد علف هرز و نیز بیشترین (۰۳/۱۵۲ گرم در متر مربع) و کمترین (۵۰/۶۰ گرم در متر مربع ) وزن خشک علف هرز به ترتیب در تیمارهای WIC۱۰۰  و WIC۵۰B۵۰ به دست آمد. بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه نخود به ترتیب ۰۷/۲۶۰ و ۴۷/۱۱۹ گرم در متر مربع، نیز به تیمار  WFC۷۵B۲۵ تعلق گرفت. همچنین بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه جو به ترتیب ۲۰/۱۱۱۲ و ۹۳/۵۲۲ گرم در متر مربع، در تیمار WFC۲۵B۷۵ به دست آمد. بر اساس شاخص نسبت برابری زمین، تمامی تیمارهای مخلوط نسبت به تک کشتی برتری داشتند و بیشترین میزان نسبت برابری زمین (۵۶/۱) در تیمار WIC۷۵B۲۵ به دست آمد.

جو, علف هرز, کشت مخلوط, نخود