ابراهیم مومنی - دانشگاه معارف اسلامی دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی گرایش اخلاق اسلامی دانشکده علوم انسانی دانشگاه معارف اسلامی قم ایران
سیداکبر حسینی قلعه بهمن - موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) (دانشیار گروه ادیان، دانشکده علوم انسانی ، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، قم ، ایران)

ضمانت اجرا یکی از عمده مباحث طرح شده در پژوهش های اخلاقی است که سایر مکاتب اخلاقی بدان پرداخته اند. توجه به این موضوع امری لازم و ضروری است ، چرا که قواعد و اصول اخلاقی ، با تضمین داشتن است که استحکام می یابد، و گرنه بدون داشتن تضمین ، نمی توان نظام اخلاقی عملی را متصور بود و باید دانست که اصول و قواعد اخلاقی بدون داشتن ضمانت اجرا، اقبال و توجه به رعایت آنها در حداقل ترین حالت قرار خواهد گرفت . از همین روی نیز با رویکرد توصیفی - تحلیلی به بررسی ضمانت اجرا از منظر کانت و محمدمهدی نراقی پرداخته ایم . کانت ضمانت اجرای اخلاق را عقل عملی معرفی می کند؛ در حالی که نمی تواند تضمین کننده کافی باشد و در دیدگاه اندیشمندان اسلامی ، اشکالاتی نیز بر او وارد است . فاضل نراقی با تکیه بر نگاه دینی و باور به معاد، عوامل انگیزشی متعددی از جمله عقل ، جامعه ، عقوبت اخروی و.. ذکر می کند که با توجه به ویژگی های خاص سرای اخروی ، می توان عوامل انگیزشی اخروی را کارآمدترین آنها و میان نظامهای اخلاقی ، نظام معتقد به معاد را، برترین نظام از این جهت دانست .

ضمانت اخلاق، کانت ، نراقی ، عقل عملی