مهدی شفیع - دانشجوی کارشناسی ارشد اکتشاف نفت، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
سیدحسن طباطبایی - دانشیار دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
مرتضی طبایی - دانشیار دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
نادر فتحیان پور - دانشیار دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران

یکی از روش های متداول و نسبتا دقیق تعیین میزان کربن آلی در سنگ ها، روش های پیرولیز می باشند، که نمونه استاندارد آن روش پیرولیز راک اول است. این روش با استفاده از مغزه گیری، تخمین میزان کربن آلی و در نهایت پتانسیل یابی نفت و گاز در سنگ های منشا صورت می پذیرد. یکی از پارامترهای مهم و ارزشمند تعیین پتانسیل یابی منابع نفت و گاز، تخمین TOC می باشد. هدف و انگیزه از این مطالعه، بررسی و مقایسه روش ΔlogR و روش مبتنی بر کانی شناسی برای محاسبه میزان کل کربن آلی در سنگ منشا می باشد، آن روشی اولویت بالاتر دارد که به نتایج آزمایش های پیرولیز راک اول نزدیکتر بوده و دارای صحت کافی و موردتایید باشد و همچنین هزینه نسبتا پایینی داشته باشد. میادین مورد مطالعه در این پژوهش، دو میدان اهواز و رگ سفید می باشند که از جمله میادین پر پتانسیل جنوب غرب ایران جهت مطالعه و بررسی دقیق تر برای تخمین میزان کربن آلی محسوب می گردند. در این پژوهش مطالعات نرم افزاری از طریق نرم افزار IP انجام شده است که با استفاده از آن داده های پتروفیزیکی هر میدان مورد محاسبه و بررسی قرار گرفته و نهایتا نتایج آن با مقادیر واقعی TOC مورد مقایسه قرار گرفته است. داده های ورودی در روش مبتنی بر کانی شناسی شامل لاگ چگالی، لاگ تخلخل نوترونی و لاگ گاما و داده ها ی ورودی در روش ΔlogR شامل لاگ صوتی و مقاومت می باشد. روش های مناسب تر (بر حسب میزان (R(۲)در میدان های اهواز و رگ سفید به ترتیب روش مبتنی بر کانی شناسی و روش logRΔ می باشد. همچنین در برآیند کار با توجه به پارامترهای هزینه، دقت و صحت، بهترین روش مورد بحث در ا ین پژوهش روش مبتنی بر کانی شناسی با میزان (R(۲ در میادین اهواز و رگ سفید به ترتیب برابر با ۰.۹۴ و ۰.۶۱ می باشد. سپس، روش logRΔ در اولویت دوم قرار می گیرد.

میزان کربن آلی، سنگ منشا، میدان اهواز، میدان رگ سفید، روش ΔlogR ، روش مبتنی بر کانی شناسی