ابراهیم رستمی - استادیار گروه معارف اسلامی دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

پژوهش پیش رو درپی تبیین و بررسی دلایل توحید ذاتی در دو مرتبه، یکی به معنای احدیت و دیگری به معنای واحدیت در فلسفه اسلامی است. روش شناسی مسئله آحدیت و بساطت خداوند بدین گونه است که چون بساطت در مقابل مرکب است، از این رو فیلسوفان پس از شناخت انواع ترکیب ها در ممکنات، دلایل متعددی بر نفی همه این ترکیب ها در ذات باری تعالی اقامه کرده و بدین طریق بهاثبات بساطت و احدیت خداوند می پردازند. از آنجاکه خداوند وجود صرف است و وجود صرف و بسیط محدود به هیچ حدی نیست. پس خداوند نامتناهی و تکرارناپذیر بوده و در عین بساطت. واحد است. از نتایج این پژوهش آن است که فیلسوفان مسلمان به توحید واجب الوجود در راس سلسله وجود باور دارند که هیچ علت و سببی برای آن متصور نیست و ماهیت و صورت عقلی نداشته و متصف به احکام ماهیت نمی شود و در عین بساطت. واحد بوده و مثل و شریکی ندارد.

احدیت، توحید ذاتی، فلسفه اسلامی، واحدیت