علی عز یزی ناصرآباد - دانشجوی دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران
عبدالحمید قنبران - دانشیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

قدرت انتخاب در ذات انسان است و او می تواند در شرا یط مختلف با بهره گیری از ای ن ویژگی ذاتی شرایط را به سود خود تغییر دهد. انسان در همه زمینه ها به دنبال داشتن حق انتخاب است و هرجا که این حق از او سلب شود از نظر روانی دچار اختلال می شود. بررسی سیر تحول فضاهای معماری نیز موید این نکته است که معماران و طراحان فضاها به دنبال ا یجاد فرصت های انتخاب بیشتر برای کاربران بوده اند تا حس کنترل بر فضا را برای آنان ایجاد نمایند. هر چه بیشتر شاهد پیشرفت فناوری و ادغام آن با صنعت ساختمان هستیم شاهد ایجاد تنوعی از انتخاب ها برای استفاده کنندگان از فضاها می باشیم. این رشد و گسترش فناوری، امروزه نو ید فضای ۳ بعدی و مجازی جدیدی (متاورس) را می دهد که انسان می تواند با حضور در آن کنترل شرایط را با داشتن حق انتخاب و امکان تغییر پارامتر های محیط مجازی در دست داشته باشد. در ا ین مقاله سعی شده است تا با مرور منابع مرتبط و با رو یکردی توصیفی-تحلیلی پتانسیل های فضاهای د یجیتال برای کاربر-محور کردن فضاها و ا یجاد حس کنترل بر فضا برای کاربران مورد بررسی قرار گیرد و همچنین با واکاوی نقش معمار در طراحی و ا یجاد ا ین محیط ها ی مجازی جد ید به دنبال آن است تا تفکر پارامتریک در معماری را به عنوان مبنایی برای حضور معمارن در خلق فضاهای د یجیتال با رویکرد ای جاد حس کنترل بر فضا معرفی نماید.

متاورس، حس کنترل، معماری دیجیتال، معماری پارامتریک