علیرضا صفایی مقدم - کارشناسی ارشد علوم قرآنی و حدیث گرایش اعجاز، دانشکده علوم قرآنی زابل

یکی از رویکردهای مهمی که نگرش نوینی را در افق مطالعات علوم انسانی و دینی فراهم آورده، پژوهش های بینامتنی است. بازآفرینی متون، حاصل رویکرد ادبی - زبانی به متن غایب و متن حاضر است. این نوع نگرش، متونی را بررسی می کند که متون جدید را پدید می آورند و هر متن ادبی را به منزله جذب و دگرگون سازی دیگر متون گذشته یا هم زمان با آن می داند.معناشناسی زبانی و تفسیربینامتنیت در مطالعات قرآنی ارتباط نزدیکی با هم دارند. مقاله حاضر سعی دارد تا با روش توصیفی تحلیلی، ضمن توصیف نقاط اشتراک این دو رویکرد در مطالعات قرآنی، نقش مثبت معناشناسی زبانی را در فرایند تفسیر بینامتنیت ، روشن و مزایای آن را به اختصار بررسی کند و نیز کاستی های برخی از نحله های معناشناختی را یادآور شود. رابطه معناشناسی و تفسیر بینامتنی در دو بعد مبنایی و فرایندی قابل بررسی است. در بعد نخست، نوع نگاه هر یک از این دو روش بر نقش بافت زبانی و غیرزبانی و نیز جایگاه روابط بینامتنی در کشف معنا بررسی شده است، و در نگاه فرایندی به رغم همسویی در خور توجه دو رویکرد مزبور، معناشناسی با قرائت متکامل آن میتواند نقش مکمل و سازنده ای در قاعده مندی و مقوله بندی واژگان قرآن و اثبات نظام مندی معارف آن و مهار روشمند پیش دانسته ها دراین نوع تفسیر داشته باشد.

معناشناسی زبانی، تفسیربینامتنی ، تناص ، رابطه بینامتنی، غرر آیات، واژگان کانونی