محمدرضا جمالی - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت جیدریه ، ایران
عباس خیرآبادی - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت جیدریه ، ایران
حمیدرضا سلیمانیان - ggg
محمود فیروزی مقدم

داستان های کهن ادبیات کلاسیک فارسی، پشتوانه ای قوی برای ادبیات دراماتیک یا نمایشی به شمار می آیند. یکی از منابع پربار در این زمینه داستان های شاهنامه فردوسی است. قابلیت های دراماتیک نیرومند این داستان ها، شاهنامه را به اثری بی بدیل در این عرصه مبدل ساخته است. در میان داستان های شاهنامه، داستان نبرد یازده رخ، با عناصر دراماتیک نیرومند، کم تر مورد توجه پژوهشگران عرصه ی ادبیات داستانی بوده است و ضرورت تحقیقاتی از این دست را توجیه می کند. در این مقاله، با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای، ظرفیت های دراماتیک داستان نبرد یازده رخ بررسی شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که ساختار دراماتیک این داستان را می توان بر اساس چهار مبحث: پیش درآمد، ساخت، درگیری و زبان، بررسی کرد. هر کدام از این مباحث در ساختار دراماتیک داستان نبرد یازده رخ بسیار پررنگند و شکوه این شاهکار کم نظیر دراماتیک را در برابر دیدگان پژوهش گران این عرصه قرار می دهند.

عناصر درام، تراژدی، شاهنامه فردوسی، نبرد یازده رخ