لیلا ناطقی - دانشیار، گروه علوم وصنایع غذایی، دانشکده کشاورزی ، واحد ورامین پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
امیر آهنگر بهان - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه علوم وصنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، واحد ورامین پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران.
عاطفه محمدقلی - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه علوم وصنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، واحد ورامین پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران.

بیوفیلم یک اجتماع میکروبی پیچیده است که درون ماتریکس پلی ساکاریدی و یا پروتئینی محصور شده است. بیوفیلم میتواند توسط میکروارگانیسم هایی مانند قارچها و باکتری ها ایجاد شود. هم باکتری های گرم مثبت و هم گرم منفی این توانایی را دارند. مقاومت باکتریایی ایجاد شده در فاز بیوفیلم به مواد ضدمیکروبی یک مسئله مهم جهانی است. بیوفیلم باکتریایی از جنبه های مختلفی مانند بیماری های وابسته به عفونت های مزمن انسانی، عفونت اجسام خارجی مانند کاتترها، بیماری های دامی و گیاهی و همچنین در واحدهای فرآوری مواد غذایی دارای به دلیل انسداد و آلوده نمودن خطوط تولید با اهمیت است. برای میکروارگانیسم ها، زندگی کردن در یک بیوفیلم با مزایای خاصی همراه است. اجتماعات میکروبی معمولا نسبت به استرس ها بسیار مقاوم ترند. فاکتورهای استرس زای بالقوه نظیر کمبود آب، افزایش یا کاهش pH محیط یا وجود مواد سمی برای میکروب، نظیر آنتی بیوتیک ها، آنتی میکروب ها یا فلزات سنگین را شامل می شوند. بیوفیلم در مکان های مختلفی تشکیل می شود، ولی تشکیل آن در صنایع فرآوری مواد غذایی معمولا باعث آسیب و کاهش راندمان می شود. علاوه بر فواید مختلف نظیر کاربرد در پاکسازی آلودگی های فلزات سنگین و همچنین ساخت سلول سوختی میکروبیال، دارای خطرات بسیاری نیز می باشد. این ساختارهای مقاوم باعث ۸۰ درصد بیماری های عفونی انسانی هستند که به دلیل مقاوم بودن و نبود راه های قطعی و سریع درمان در برابر این باکتری های پاتوژن درصد بسیار بالایی را شامل می شود. علاوه بر این، رشد بیوفیلم ها در قطعات به کار رفته در بدن انسان نظیر کاتترها وغیره نیز از خطرات دیگر این ساختارها می باشند. با توجه به محیط های گسترده ای که بیوفیلم ها در آن ها حضور دارند، نباید از اثرات مختلفشان برروی زندگی انسان ها غافل شویم. همانطور که تشکیل بیوفیلم درون خطوط تولید و فرآوری غذایی و ورد آن از طریق غذابه بدن انسان ممکن است بیماری ها و عفونت های بسیار سختی را سبب شود.

باکتری ها، بیوفیلم، مکانیسم های ضد بیوفیلمی، عفونت زایی