زهرا محبوبی - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی ورامین - پیشوا
ناصر کریمی - استادیار گروه تغذیه دام و طیور، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی ورامین - پیشوا
عباس جهان بخشی - استادیار، گروه علوم دامی-ژنتیک و اصلاح نژاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی ورامین- پیشوا

به منظور بررسی اثرات تاثیر حذف یونجه درجیره غذایی بر خصوصیات لاشه بره های پرواری نژاد افشاری، آزمایشی با استفاده از ۳۶ راس بره نر نژاد افشار با میانگین وزن زنده ۹/۱ ± ۵۳/۳۲ کیلوگرم و میانگین سن۶۳/۶ ± ۹۳روزگی به مدت ۹۰ روز بر اساس آزمایش فاکتوریل در پایه طرح کاملا تصادفی۲×۲ انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تیماریک: جیره پروار حاوی ۸۰ درصد کنسانتره و ۲۰ درصد علوفه (۱۰درصد کاه گندم و۱۰ درصد یونجه خشک)، تیمار دوم: جیره پروار حاوی ۸۰ درصد کنسانتره و۲۰ درصد علوفه (۲۰ درصد کاه گندم و صفر درصد یونجه خشک)، تیمار سوم: جیره پروارحاوی ۹۰ درصد کنسانتره و۱۰ درصد علوفه (۵ درصد کاه گندم و ۵ درصد یونجه خشک) و تیمار چهارم: جیره پروارحاوی ۹۰ درصد کنسانتره و۱۰ درصد علوفه (۱۰درصد کاه گندم و صفر درصد یونجه خشک) بود. جیره های آزمایشی بر اساس جداول استاندارد غذایی (۲۰۰۷) NRC تنظیم شده و مواد خوراکی تشکیل دهنده جیره ها و ارزش غذایی آنها مشابه بود. ماده خشک مصرفی و افزایش وزن روزانه برای تیمار چهار به طور معنی داری بیشتر از تیمارهای دیگر بود. تیمار چهار به لحاظ عددی ضریب تبدیل غذایی کمتری (۱/۶) در مقایسه با سه تیمار دیگر داشت. میانگین وزن پایانی بره ها، وزن لاشه گرم و سرد در بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی داری نشان دادند. بر اساس نتایج به دست آمده حذف یونجه هیچ مشکل تولیدی را در این دام ها ایجاد نکرد. افزایش کنسانتره و حذف یونجه در جیره باعث بالا رفتن مصرف خوراک و افزایش وزن روزانه و در مجموع وزن نهایی بالاتری در بره های پرواری می گردد و همچنین باعث بهبود ضریب تبدیل خوراک، عملکرد رشد و درصد لاشه گردید.

بره افشاری، خصوصیات لاشه، عملکرد رشد، یونجه.