شیوا مقتدری - پژوهشکده چرخه سوخت هسته ای،پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای ، سازمان انرژی اتمی ایران، تهران ،ایران
حسین سیدکلال - پژوهشکده چرخه سوخت هسته ای،پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای ، سازمان انرژی اتمی ایران، تهران ،ایران
کمال صابریان - پژوهشکده چرخه سوخت هسته ای،پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای ، سازمان انرژی اتمی ایران، تهران ،ایران
شهلا مظفری - گروه شیمی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی۳۶۹۷-۱۹۳۹۵ تهران، ایران

در دو دهه اخیر برای جداسازی فلزات سنگین و کمک به رفع آلودگی ناشی از این فلزات از پساب های صنعتی و معدنی از فن آوری های جدیدی همانند نانو فناوری در کنار روشهای شیمیایی جدایش مغناطیسی اسنفاده شده است . روش مکس در این راستا برای جداساری فلزاتی نظیر کبالت ، وانادیم ، کروم ، پلاتین و غیره استفاده شده است.مرور سوابق نشان داد که برای بازیابی ایریدیم با این روش سابقه ای وجود ندارد. این تحقیق برجذب ایریدیم از محلول آبی با استفاده از نانوذرات مغناطیسی استوار گردیده است. نانوذرات مغناطیسی به روش هم رسوبی سنتز گردید. در این روش از هیدروکسید سدیم و اکسید های آهن دو و سه و پلی اتیلن گلیکول و اسید کلریدریک استفاده شد. سپس سطح نانوذرات سنتز شده با سیانکس X۴۷۱ پوشش داده شد. سپس جداسازی ایریدیم از محلول های آبی مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا پارامتراهای موثر بر فرآیند جذب از قیبل ،نسبت نانوذره به سیانکس، pH محلول ، غلظت اولیه یون ایریدیم ، زمان جدایش ، مقدار جاذب تک به تک مورد بررسی قرار گرفت. مقدار نانوذره۰۳/۰ گرم، pH ۵/۵ الی۶، غلطت اولیه ایریدیم مقدار ۱۰ میلی گرم بر لیتر و زمان ۱۰ دقیقه بعنوان زمان بهینه انتخاب شد. با استفاده از داده های زمان سینتیک واکنش جذب مورد مطالعه قرار گرفت و مشخص گردید که واکنش از سینتیک شبه درجه دوم پیروی می کند. دربررسی مدلهای ایزوترم جذب، مدل تمکین بیشترین انطباق را با داده های آزمایشگاهی داشت .در بررسی اثر یون های فلزی همراه ،یونهای طلا و پلاتین و و پالادیم و اسمیوم رقابت قابل توجهی با ایریدیم دارند ولی درصد جذب ایریدیم درحضور این یون های در حدود ۸۰ درصد محاسبه شد. در بررسی واجذب ایریدیم مخلوط اسید نیتریک و اسید کلریدریک با غلظت ۵/۱ مولار، نسبت به هر یک از اسید ها، بعنوان شوینده مناسب انتخاب گردید.

جذب ایریدیم؛ نانوذرات مغناطیسی؛ سیانکس۴۷۱X-؛ واجذب ایریدیم؛ ایزوترم های جذب