مقصود فراستخواه - استاد گروه برنامه ریزی توسعه آموزش عالی، موسسه پژوهش وبرنامه ریزی آموزش عالی، تهران، ایران

مطالعات سیاست پژوهی و تصمیم سازی می تواند سهم مهمی در توسعه سیاست های نظام ملی نوآوری با هدف افزایش کارایی واثربخشی این نظام خصوصا در کشورهای در حال توسعه داشته باشند. پرسش این است که سطح و دامنه راهبردهای نوآورانه اعمال پژوهشی و تحقیقات محققان در موسسات سیاست پژوهشی علمی، فناوری و آموزشی ایران چگونه است و چرا چنین نوآوری هایی میسر می شود و یا نمی شود. بر این اساس در پژوهش حاضر تحقیقی کیفی از نوع داده بنیاد با مشارکت محققان چند موسسه برای کشف تجربه های زیسته مشترک آنها انجام پذیرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که کانون اکتشاف «وضعیتی قطبی» است که محققان را بر سر دو راهی قرار می دهد. از یکسو ساختارها و نهادها وزمینه ها مانع می شوند و از سوی دیگر در نحو ه عاملیت خود محققان و ابتکارات پژوهشی آن ها نیز نارسایی هایی وجود دارد که سطح ودامنه نوآوری را پایین می آورد اما متغیرهای مداخله کننده و تعدیل کننده ای نیز هستند که می توانند این بن بست ها را باز کرده وانواع راهبردهای نوآوری را میسر بسازند. این فرایند به صورت علی توضیح داده شده و فهرستی از نوآوری ها شناخته شده است. ساختارها عمل محققان را محدود می کنند ولی نمی توانند ابتکارات علمی خلاق آنها را بکلی از محاسبه ومعادله بیرون سازند. محققان حسب دامنه و تنوع راهبردهای نوآورانه پژوهشی خود در موسسات می توانند به اعمال انتقادی مهم و تغییرات نهادی وساختاری توفیق پیدا کنند.

راهبردهای تحقیقاتی, ساختارها, سیاست پژوهی, عاملان, نوآوری, وضعیت قطبی