سحر باقری - دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت، گروه روانشناسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
محمد حاتمی - دانشیار، گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
حسن رضایی جمالویی - استادیار، گروه روانشناسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف-آباد، ایران
مسلم عباسی - استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه سلمان فارسی کازرون، کازرون، ایران

این پژوهش با هدف اثربخشی آموزش خوددلسوزی شناختی بر ابعاد خستگی، خودانتقادی و اجتناب هیجانی بیماران ام. اس انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری (۲ ماهه) بود. آزمودنی ها با دامنه سنی ۴۰-۲۰ سال و با مقیاس ناتوانی جسمانی (EDSS) ۱ تا ۵/۵ و هدفمندانه انتخاب و به صورت تصادفی به گروه آزمایشی (آموزش خوددلسوزی شناختی) و گواه تقسیم شدند. هر دو گروه در مرحله پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری ۲ ماهه به پرسشنامه های خستگی فیسک (۱۹۹۴)، خودانتقادی تامسون و ظروف (۲۰۰۴) و اجتناب هیجانی کندی (۲۰۱۵) پاسخ دادند. گروه آزمایش ۱۰ جلسه آموزش خوددلسوزی شناختی را به صورت هفته ای یکبار به مدت ۵/۱ ساعت دریافت کردند. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس آمیخته با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس آمیخته با اندازه گیری مکرر نشان داد که آموزش خوددلسوزی شناختی بر کاهش ابعاد خستگی، خودانتقادی و اجتناب هیجانی بیماران ام. اس اثربخش هستند (۰۰۱/۰≥P). همچنین اثرات مداخله پس از ۲ ماه پیگیری بر روی کاهش نمرات خستگی، خودانتقادی و اجتناب هیجانی حفظ شد. براساس نتایج این پژوهش می توان از آموزش خوددلسوزی شناختی در کنار مداخلات دارویی برای کاهش خستگی، خودانتقادی و اجتناب از تجارب هیجانی بیماران مولتیپل اسکلروزیس در مراکز درمانی استفاده نمود.

آموزش خوددلسوزی شناختی, اجتناب هیجانی, خودانتقادی, خستگی, مولتیپل اسکلروزیس