رضا احمدی - استادیار دانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک، اراک، ایران
صادق فاضلی نسب - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک، اراک، ایران

در پژوهش حاضر به­منظور شناخت کامل کانسار مس دره­زرشک یزد، مدل سه­بعدی چاه­نگار لیتولوژی گمانه­ها، نیمرخ­های عرضی لیتولوژی و عیارسنجی منطبق بر پروفیل­های پوشش­دهنده کل محدوده و مدل سه­بعدی لیتولوژی کانسار به­کمک نرم­افزار Rockworks ترسیم شد. بر این اساس لیتولوژی غالب منطقه را سنگ­آهک، سنگ­های اسکارنی، ماسه­سنگ، دیوریت، گرانودیوریت، کوارتزیت و مونزونیت تشکیل می­دهند و سطح محدوده نیز بیشتر توسط روباره، شیل و آهک پوشیده شده است. بسته به شرایط کانسار برای تخمین ذخیره از روش کلاسیک عکس مجذور فاصله و روش زمین­آماری کریجینگ با کمک نرم­افزار Surpac استفاده شد. بر اساس واریوگرافی کانسار با استفاده از نرم­افزار WinGslib کانسار دارای ناهمسانگردی هندسی است و مقدار شعاع تجسس بیشینه در راستای با آزیموت صفر درجه برابر با ۱۳۰ متر، شعاع تجسس متوسط در راستای با آزیموت ۹۰ درجه برابر با ۱۰۰ متر و شعاع تجسس کمینه در راستای قائم با آزیموت صفر درجه برابر با ۴۰ متر بدست آمد. بعد از مدلسازی هندسی و ساخت مدل بلوکی کانسار، تخمین ذخیره کانسار به­ازای عیارحدهای ۱/۰، ۲/۰، ۳/۰، ۴/۰ و ۵/۰ درصد مس انجام شد و نتایج آنها با یکدیگر مقایسه شد. نتایج محاسبه ذخیره نشان می­دهد که اختلاف میزان ذخیره محاسبه­شده با روش­های مذکور نسبتا زیاد و مثلا به­ازای عیار حد ۱/۰% در حدود ۱۵۴۷۶۰۰ تن یعنی ۷/۵% می­باشد. اگرچه روش عکس مجذور فاصله از دقیق­ترین روش­های کلاسیک تخمین ذخیره است، اما روش زمین­آماری کریجینگ با در نظر گرفتن ساختار فضایی منطقه، به­دلیل نااریب بودن و داشتن کمترین واریانس تخمین، دقیق­تر بوده و از درجه اعتبار بیشتری برخوردار است.

کانسار مس دره زرشک یزد, مدلسازی سه بعدی, نرم افزار WinGslib, عکس مجذور فاصله, کریجینگ, نرم افزار Surpac