علیرضا نصر اصفهانی - دکتری، گروه آیندهپژوهی، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران
ناصر باقری مقدم - استادیار، گروه آیندهپژوهی، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران
امیر ناظمی - استادیار، گروه آیندهپژوهی، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران
عباس ملکی - دانشیار، دانشکده مهندسی انرژی، دانشگاه شریف، تهران، ایران

با توجه به پیچیدگی های سناریونگاری انرژی و نیاز آن به مطالعات کتابخانه ای و مدل های کمی و کیفی گسترده، امکان سناریونگاری در بعضی از مطالعات داخلی با توجه به محدودیت های تحقیقاتی فراهم نیست. از سوی دیگر به کارگیری سناریوهای جهانی برای شرایط داخلی، بدون تغییرات لازم با توجه به پیشران های خاص انرژی ایران نیز خالی از اشکال نیست. بر این اساس هدف اصلی این پژوهش، توسعه سناریوهای انرژی ایران بر مبنای «تقاطع سناریوهای جهانی انرژی» و «عدم قطعیت های داخلی آینده انرژی ایران» و با بهره گیری از ترکیب نوآورانه رویکرد سناریونگاری «درون قالبی» و تحلیل «ریخت شناسی» است. در این راستا، پس از شناسایی عوامل موثر بر آینده انرژی ایران بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه های اکتشافی، عدم قطعیت های کلیدی آینده انرژی ایران به کمک روش «دلفی»، «تحلیل تاثیر متقابل» و نرم افزار «میک مک» به دست آمد که شامل «تحریم» و «نوع بازار انرژی ایران» بود. افزون بر این، پس از بررسی سناریوهای انرژی جهانی موسسه های معتبر بین المللی، بر مبنای نظرات گروه کانونی، سناریوی شورای جهانی انرژی ۲۰۶۰ به عنوان سناریوی منتخب برگزیده شد. سپس بر مبنای نظرات خبرگان، به کمک منطق تحلیل ریخت شناسی و نرم افزار سناریو ویزارد، سه سناریو «اینک آخرالزمان»، «عصر جدید» و «میان ستاره ای» به عنوان سناریوهای سازگار آینده انرژی ایران، شناسایی و با رویکرد درون قالبی توسعه داده شدند.

سناریونگاری انرژی, تحلیل تاثیر متقابل, تحلیل ریخت شناسی, رویکرد درون قالبی, ایران