محمد نوری سپهر
سیمین ناصری
کامیار یغماییان

زمینه و هدف: فاضلاب صنایع چرم سازی حاوی ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی گرم در لیتر کروم (III) است، که دفع مستقیم آن به محیط، به دلیل تبدیل به کروم (VI)، مخاطرات بهداشتی بسیاری را برای انسان و محیط زیست در پی دارد. در سال های اخیر مطالعات بسیاری در زمینه کاربرد قارچ ها و جلبک ها در حذف فلزات سنگین از پساب های صنعتی انجام شده است. هدف از این پژوهش، بررسی امکان رشد قارچ آسپرژیلوس نیجر (Aspergillus niger) و میزان کروم زدایی آن از پساب های دباغی می باشد. مواد و روش ها: در این پژوهش که از نوع بنیادی کاربردی است ابتدا کیفیت شیمیایی فاضلاب از طریق سنجش پارامترهای کروم (III)، کل کربن آلی، کل ازت کجلدال، فسفات وpH  مطابق با آخرین دستورالعمل استاندارد آزمایش های آب و فاضلاب مورد بررسی قرار گرفت. پس از تنظیم نسبت کربن به ازت در محدوده مناسب برای رشد قارچ ها (C/N=۱۰)، به نمونه هایی از پساب با غلظت های اولیه کروم معادل mg/l۵/۱۱۰۲-۵/۱۲۲، قارچ آسپرژیلوس نیجر در مقادیر مختلف ۲۴/۰-۰۴/۰ درصد (وزن خشک) تلقیح شد. نمونه ها در انکوباتور شیکر دار در دورrpm۱۵۰ و دمای C۳۰ به مدت ۲۴ ساعت قرار داده شدند. پس از طی این مدت میزان رشد توده سلولی قارچ، نسبت توده سلولی رشد یافته به غلظت کروم و میزان حذف کروم تعیین گردید. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که رشد قارچ در پسابی که غلظت اولیه کروم در آن معادل mg/l ۵/۶۱۲-۵/۱۲۲ بوده است، افزایش یافته و در غلظت بیش از mg/l۵/۱۱۰۲ رشد قارچ متوقف می شود. بیشترین میزان حذف کروم معادل ۹/۹۳% در غلظت اولیه کروم معادل ۲۴۵ میلی گرم در لیتر و بهترین میزان تلقیح (۰۸/۰%، وزن خشک) به دست آمد. میزان رشد توده سلولی و نسبت توده سلولی رشد یافته قارچ به غلظت کروم به ترتیب معادل ۴۴۰۷/۰ (وزن خشک) و کروم (III) mg/mg  ۱۸ به دست آمد. نتیجه گیری: غلظت اولیه کروم در پساب و میزان تلقیح قارچ به تنهایی و با یکدیگر بر میزان رشد توده سلولی قارچ و راندمان حذف کروم به طور کاملا معنی داری (۰۰۱/۰p<) موثر است. هم چنین با ۹۵% اطمینان می توان گفت، در صورت افزایش غلظت اولیه کروم در پساب، نسبت میزان وزن خشک قارچ آسپرژیلوس نیجر به ازای هر میلی گرم غلظت کروم و درصد حذف کروم به طور معنی داری (R۲ در محدوده ۷۳/۰ تا ۹۱/۰ بود) کاهش می یابد. واژه های کلیدی: فاضلاب چرم سازی، سلول های زنده قارچ آسپرژیلوس نیجر، زدایش کروم

Tannery industries, Aspergillus niger, Chromium removal, واژه های کلیدی: فاضلاب چرم سازی, سلول های زنده قارچ آسپرژیلوس نیجر, زدایش کروم