توحید یوسفی - Urmia University
علی عابدینی - Urmia University
فرهنگ علی یاری - Urmia University of Technology
علی اصغر کلاگری - University of Tabriz

کانسار طلای نوع کارلین در زرشوران در فاصله ۳۰ کیلومتری شمال شهرستان تکاب، استان آذربایجان­غربی، شمال­غرب ایران واقع است. واکنش سیال­های کانه­ساز با کربنات­ها و شیل­های میزبان منجر به تشکیل و گسترش پهنه­های دگرسانی دکربناتی، آرژیلی، آلونیتی، سیلیسی، و سولفیدی در منطقه مورد بررسی شده است. بر اساس بررسی­های میکروسکوپیکی و مزوسکوپیکی صورت گرفته بر نمونه­های مغزه حفاری، کانه­سازی طلا در ارتباط با پیریت­های طلادار و آرسنیک­دار بوده است که طی دو مرحله تشکیل شده­اند. مجموعه کانی­های مربوط به این مراحل شامل پیریت آرسنیک­دار، رالگار، ارپیمنت، سینابر، استیبنیت، و اسفالریت کلوفرم به­ همراه مقادیر کمتری سولفوسالت (تتراهیدریت و گچلیت)­ به صورت همرشدی با ژاسپروئید و کوارتز هستند. بررسی­های ریزدماسنجی بر روی میانبارهای سیال دوفازی غنی از مایع در کوارتزهای خودشکل همرشد با سولفیدهای طلادار نشان داد که سیال­های کانه­ساز دارای میانگین دمای همگن شدگی (Th) حدود ۲۶۰ درجه سانتی­گراد و شوری­ ۲/۹ در صد وزنی معادل نمک طعام هستند. روند تغییرات شوری و Th میانبارهای سیال را می­توان با تلفیقی از آمیختگی و رقیق شدن سیال­های کانه­ساز با آب­های زیرزمینی با خاستگاه جوی توضیح داد. این فرآیندها احتمالا علت اصلی ناپایداری کمپلکس­های طلادار و از اینرو، نهشت طلا در رگه/رگچه­ها هستند. همچنین، براساس فشارهای به دست آمده از یافته­های ریزدماسنجی، عمق­های برآورد شده برای تشکیل کانسنگ در گستره ۱۶۰ تا ۳۰۰ متر و فشار ۴۰ تا ۷۵ بار هستند که با بعضی ذخایر طلای نوع کارلین همخوانی دارد. بطورکلی، یافته­های زمین­شناسی، کانی­شناسی، بافتی و ریزدماسنجی شواهد کافی را برای قرارگیری کانه­زایی طلای زرشوران در زمره کانسارهای طلای نوع کارلین فراهم می­نمایند.

Carlin, gold mineralization, fluid inclusions, Carlin-type, sulfosalts, Zarshuran, کارلین؛ کانه زائی طلا؛ میانبارهای سیال؛ نوع کارلین؛ سولفوسالت ها؛ زرشوران.