الناز جامی الاحمدی - دانشگاه شهید بهشتی تهران
ایرج رساء - دانشگاه شهید بهشتی تهران
فریبرز مسعودی - دانشگاه شهید بهشتی تهران
نیلوفر موسوی پاک - دانشگاه شهید بهشتی تهران

آگات که در زبان فارسی عقیق نامیده می شود، یکی از سنگ های نیمه قیمتی فراوان ایران است که از معدن آگات بایگ در شمال غرب تربت حیدریه استخراج می شود. تعیین کانی شناسی آگات برای انتخاب روش مناسب تراش و بهسازی دارای اهمیت است. از این رو در این پژوهش کانی شناسی آگات های معدن بایگ با استفاده از بررسی­های میکروسکوپی تصاویر، میکروسکوپ الکترونی روبشی و طیف­سنجی لیزر رامان بررسی شد. از نظر کانی شناسی، کلسدونی به عنوان کانی اصلی آگات معرفی می شود. اما بررسی­ها نشان داد که کانی های آگات های معدن بایگ به ترتیب فراوانی اوپال، کلسدونی و موگانیت هستند. در نمونه های دستی کانی کلسدونی سفید و شیری­رنگ و کانی اوپال خاکستری تا تیره است. مقادیر عناصر Al و  Naو Ba و Sr برآمده از تجزیه طیف­سنجی جرمی پلاسمای جفت شده القایی (ICP-MS) بخش های تشکیل شده از اوپال نشان داد که سیال­های جوی، گرمابی و فرایند آذرین در شکل گیری اوپال ها نقش داشته­اند.

Agate, chalcedony, opal, moganite, Bayag mine, Torbat Heydarieh, آگات؛ کلسدونی؛ اوپال؛ معدن بایگ؛ تربت حیدریه.