علی عابدینی - Urmia University
مسعود حبیبی مهر - Urmia University

لایه­ها و عدسی­های بازماندی منطقه برهان (جنوب شرق مهاباد، شمال غرب ایران) دربردارنده حجم قابل ملاحظه­ای کانسنگ­های فریتی هستند که توسط سنگ­های کربناته سازند روته به سن پرمین محصور شده­اند. بررسی­های سنگ­نگاری نشان می­دهند که این کانسنگ­ها طبیعت چند چرخه­ای و خاستگاه نابرجا داشته و تکامل آنها تا حد زیادی تحت تاثیر فرآیندهای دیر­زاد و برونزاد تحت تاثیر قرار گرفته است. بررسی­های کانی­شناسی آشکار می­کنند که هماتیت و گوتیت فازهای کانیایی اصلی این کانسنگ­ها هستند که با فازهای فرعی نظیر کائولینیت، ایلیت، بوهمیت، روتیل، کلسیت، پیرولوسیت و کراندالیت همراهی می­شوند. بر اساس مقادیر نیمه کمی کانی­ها، فریت­های مورد بررسی ترکیبی معادل کانسنگ ­آهن و کانسنگ آهن غنی از سیلیس دارند. بررسی­های زمین­شیمیایی پیشنهاد می­کنند که توزیع بیشتر عناصر جزئی در کانسنگ­ها توسط درجه جدایش Fe-Al کنترل شده است. مقادیر REEها در کانسنگ­های فریتی دارای گستره ۸۰/۱۰ تا ۰۷/۱۴۵ ppm است. مقادیر La/Y، Eu/Eu* و Ce/Ce* در کانسنگ­­ها به ترتیب دارای گستره ۴۲/۱۰-۰۰/۱، ۶۵/۵-۲۹/۲ و ۲۲/۵-۶۳/۳ هستند. ترکیب نتایج کانی­شناسی و زمین­شیمیایی بدست آمده نشان می­دهد که شرایط محیطی (اکسیدان- قلیایی) و کنترل کانیایی نقش مهمی در تثبیت و تحرک عناصر جزئی در کانسنگ­های فریتی ایفا نموده­اند. ضرایب همبستگی بین عناصر نشان می­دهند که فازهای کانیایی فرعی نظیر رس­ها، بوهمیت، پیرولوسیت، روتیل و کراندالیت میزبانان احتمالی REEها در کانسنگ­ها هستند.

Ferrite, trace elements, mineralogical control, oxidant-basic environment, Borhan, Mahabad., عناصر جزئی؛ کنترل کانیایی؛ محیط اکسیدان- قلیایی؛ برهان؛ مهاباد