سمیه نوغانی - دانشگاه هنر اصفهان
سید محمدامین امامی - دانشگاه هنر اصفهان

تاثیر شرایط پخت بر ترکیب کانی­های تشکیل دهنده بافت در سرامیک­های رسی در این مقاله بررسی شده است. پخت نمونه­ها در جو اکسایش و در دماهای ۸۵۰، ۹۰۰، ۹۵۰، ۱۰۰۰ و ۱۰۵۰ درجه سانتی­گراد صورت گرفت و با توجه به مقدار CaO موجود در مواد اولیه (با میانگین ۷۶/۱۸ %)، این نمونه­ها در دسته رس غنی از کلسیم رده­بندی می­شوند. به­منظور بررسی ترکیب شیمیایی، تحلیل ساختاری و کانی­شناسی بافت نمونه­ها، تحلیل فلورسانس پرتو ایکس (XRF) بررسی مقاطع نازک با میکروسکوپ قطبشی، تحلیل پراش پرتو ایکس (XRD) همراه با روش محاسباتی ریتفلد، بررسی گرماوزن سنجی (TGA) و تخلخل­سنجی جیوه انجام شد. این پژوهش نشان داد که مقدار فاز کوارتز و همچنین درصد تخلخل نمونه­ها با افزایش دمای پخت، کاهش یافته است. در دمای ۸۵۰، حضور فازهای گلنیت، دیوپسید، آئوژیت، ولاستونیت و فاسائیت (از دمای ۹۵۰)، شکل­گیری فراورده­های فرایند پخت را نشان می­دهد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که مطالعه آهنگ تغییرات مقادیر این فازها و بررسی همزمانی و یا عدم همزمانی حضور آنها در بافت با استفاده از روش­های تحلیل کمی، و در نمونه­های آزمایشگاهی، می­تواند الگویی مناسب برای برآورد دمای پخت و فناوری تولید سفالینه­های تاریخی فراهم آورد.

clay base ceramics, firing process, high temperature minerals, Rietveld refinement method., سرامیک های رسی؛ فرایند پخت؛ کانی های دمای بالا؛ روش محاسباتی ریتفلد.