علی عابدینی - دانشگاه ارومیه
مسعود حبیبی مهر - دانشگاه ارومیه

نهشته بوکسیت قازانجه (جنوب شرق مهاباد، استان آذربایجان­غربی) یک نهشته رسوبی بازماندی تیپیک با سنگ درونگیر آهک دولومیتی به سن پرمین در شمال­ غرب ایران است. محاسبات مقادیر نرماتیو کانی­ها با استفاده از نتایج به دست آمده از بررسی­های XRD و XRF در یک نیمرخ انتخابی نشان می­دهند که دیاسپور، هماتیت، و پیروفیلیت فازهای کانیایی اصلی این نهشته بوده و حدود ۷۳/۷۱ الی ۶۶/۹۴ % ترکیب کانی­شناسی کانسنگ­ها را شامل می­شوند. بر اساس مقادیر نرماتیو کانی­ها، این نهشته از دو نوع کانسنگ، (۱) بوکسیت رسی و (۲) بوکسیت غنی از آهن تشکیل شده است. بر اساس بررسی­های شیمیایی، مقادیر REEها در کانسنگ­ها در گستره­ای از ۱۴/۳۰ تا ppm ۵۵/۳۷۹ متغیر است. مقادیر La/Y، Eu/Eu*، و Ce/Ce* در کانسنگ­­ها به ترتیب دارای گستره­ ۳۳/۰ تا ۱۶/۳، ۵۷/۰ تا ۳۶/۱ و ۸۷/۰ تا ۰۵/۷ هستند. ترکیب نتایج حاصل از بررسی روند تغییرات لانتانیدها و نسبت­های عنصری در نیمرخ انتخابی پیشنهاد می­کنند که عواملی چون تغییر در شرایط فیزیکوشیمیایی محیط تشکیل (pH و Eh)، نوسانات سطح سفره آب­های زیرزمینی، درجه کمپلکس­شدن با لیگاندهای کربناتی، اختلاف در میزان پایداری کانی­های حامل لانتانیدها، و کنترل کانیایی نقش مهمی در توزیع و تحرک عناصر خاکی نادر در طی تشکیل و توسعه کانسنگ­های بوکسیتی مورد بررسی ایفا نموده­اند.

Bauxite, Rare earth elements, Normative mineralogy, Gazanjeh, Iran., بوکسیت؛ عناصر خاکی نادر؛ کانی شناسی نرماتیو؛ قازانجه؛ ایران.