امیرحسین شریفی رائینی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی
صمد جمالی - دانشیار قارچ شناسی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی
اکرم فاطمی - گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

پاخوره گندم از جمله مهمترین بیماری های گندم در سراسر جهان می باشد. در این تحقیق برای اولین بار اثر کود های فسفره و ازته و قارچ اندوفیت Microdochium bolleyi بر کنترل بیماری پاخوره گندم (رقم پیشگام) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی و شامل تیمارهای شاهد، کاربرد کودهای ازته و فسفره به نسبت های مختلف ( ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم سوپرفسفات تریپل ، ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم اوره) به تنهایی، همراه با بیمارگر (Gaeumannomyces graminis) همچنین قارچ اندوفیت M. bolleyi بود. وزن خشک ریشه، وزن تر اندام هوایی، ارتفاع گیاه و کلروفیل برگ و درصد آلودگی ریشه اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که بیشترین وزن خشک ریشه، وزن تر اندام هوایی، ارتفاع گیاه و کلروفیل برگ به طور معنی داری (P<۰.۰۵) در تیمار هایی به دست آمد که حاوی اوره و سوپرفسفات تریپل در سطوح مختلف و قارچ اندوفیت M. bolleyi بودند. از نظر کنترل بیماریزایی، در تیمارهایی که به تنهایی از کود اوره و سوپر فسفات تریپل استفاده شد حدود ۴۶ درصد بیماری پاخوره گندم کاهش یافت. در تیمارهایی که از قارچ اندوفیت M. bolleyi به تنهایی استفاده شده بود، حدود ۵۸ درصد بیماری کنترل شد. در تیمارهایی که از قارچ اندوفیت و بیشترین سطح کود اوره و سوپرفسفات تریپل استفاده شد حدود ۷۵ درصد بیماری کنترل شد.

پاخوره غلات, مهار زیستی, میکرودوخیوم, گندم, کرمانشاه