مهناز کلانتری پور - Tarbiat Modares, Tehran
محمدرضا اکبری - Tarbiat Modares, Tehran
حامد نجفی علمدارلو - Tarbiat Modares, Tehran
سید حبیب الله موسوی - Tarbiat Modares, Tehran

اقتصاد دانش بنیان یکی از عوامل رشد و توسعه اقتصادی کشورها محسوب می شود که همواره مورد توجه دولت های مختلف بوده است. اقتصادهای پیشرفته ای نظیر اقتصاد کشورهای آمریکای شمالی، اروپایی یا آسیای شرقی طی سال های گذشته با محور قرار دادن این نوع اقتصاد به شکوفایی، استقلال و قدرت اقتصادی و سیاسی دست یافته اند. دراین مقاله تلاش شده است ابتدا از روش انگل گرنجر که برای تشخیص علیت میان سری­های زمانی و سپس از روش خودرگرسیون با وقفه گسترده (ARDL) برای بررسی رابطه بین متغیرها استفاده و داده­های مورد نیاز در این مطالعه در طی سال­های ۲۰۲۰- ۱۹۹۵، از منابع مختلف  اعم از بانک جهانی و سالنامه آماری کشور ایران جمع­آوری شده است.  نتایج نشان می­دهد مصرف انرژی سوختی،  نیروی­کار، شاخص نوآوری و شاخص تحصیلات با تولید سبز باعث علیت گرنجری برای یکدیگر نمی­شوند، اما علیت گرنجر از تولید سبز تا موجودی سرمایه و بالعکس ( رابطه دوسویه بین آنها)؛ جریان دارد که این مورد از  رشد سبز به شاخص تحصیلات و بالعکس نیز برقرار است.  نتایج در روش خودرگرسیون با وقفه گسترده نشان می­دهد که کشش­های جزئی تولید برای نهاده­های مصرف انرژی سوخت، نیروی کار، موجودی سرمایه، سرمایه انسانی، شاخص نوآوری جهانی و شاخص تحصیلات همان ضرایب متغیرها در تابع تولید می­باشند. با توجه به اینکه کشش­های نهاده­ها در طول تولید و در سال­های مختلف در تابع کاب داگلاس ثابت است؛ می­توان این گونه تفسیر کرد که کشش تولید سبز با یک وقفه، سرمایه انسانی، شاخص نوآوری جهانی، شاخص نوآوری جهانی با یک وقفه، شاخص تحصیلات و شاخص تحصیلات با یک وقفه به ترتیب ۲۲/۰، ۲۱/۰، ۱۸/۰، ۳۵/۰، ۵۱/۰ و ۹۷/۰ می­باشد. در نتیجه می­توان اینگونه بیان کرد که پیشرفت اقتصاد دانش بنیان در ایران دوستدار طبیعت نیست و باعث ایجاد دی اکسید کربن می­شود و بر تولید سبز تاثیر منفی می­گذارد.

Knowledge- base, ARDL, economic growth, Engle Granger, Cobb Douglas, دانش بنیان, ARDL, رشد اقتصادی, انگل گرنجر, کاب داگلاس