محمد مولائی قلیچی - استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

در ایران گسترش سریع فیزیکی شهرها در قالب رشد بدون برنامه و ناموزون یکی از مشکلات اساسی شهرها محسوب شده است که پدیده ای تحت عنوان "پراکنده رویی" از نتایج رشد این گونه می باشد. مدیریت رشد شهری کاربرد ابزارهای هماهنگ برنامه ریزی جهت هدایت شهرها و دستیابی به الگوی مطلوب رشد در جهت مهار پراکنده رویی می باشد. شهر کرج در طی سال های پس از دهه ۳۰ و با رشد و توسعه کشاورزی و صنعت در اطراف تهران دستخوش تحول و دگرگونی های جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیطی جدی شده است. این عدم توازن، رشد بی برنامه و پراکنده را در شهر کرج به دنبال دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی شاخص های موثر بر فرآیند مدیریت رشد شهر کرج می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی بوده است. از میان شاخص های مربوط به مدیریت رشد شهری، ۱۴ شاخص استخراج و با استفاده از روش تحلیل عاملی به ۵ عامل تقلیل یافته اند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد با توجه به توسعه کالبدی شهر کرج، عوامل گوناگونی در نحوه مدیریت رشد و توسعه دخیل می باشند. به طوری که عامل قوانین و سیاست ها از قبیل منطقه بندی شهری در مدیریت رشد شهر، مهم ترین نقش را در مهار رشد پراکنده داشته است.

پراکنده رویی, تحلیل عاملی, شهر کرج, مدیریت رشد شهری