سیما نظری - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی
کامران پاشایی فخری - دانش آموخته کارشناسی ارشد

زبان هنر یکی از لطیف ترین زبان ها برای انتقال پیام است و هنر نمایشی، یکی از تاثیرگذارترین هنرهاست کهمی تواند بهترین راه برای تبیین مفاهیم ارزشی و دینی باشد. زن و نقش آن در جامعه یکی از موضوعاتی استکه از دیرباز جایگاهی ویژه در ادبیات داشته است. به طوری که در تاریخ صدر اسلام نیز به نقش فداکار و بردبارزنان در پیشبرد اهداف جامعه توجه شده است؛ زنان در تاریخ، شخصیت های فعال، پویا و تاثیرگذاری هستند کهبه صورت خاصی وارد صحنه ی عمل می شوند. نمایشنامه «دلباختگان نور» و «سهله»، از آثار نمایشی معتبر در اسلام است که انعکاس دلهره ها و تمایلات سه زن قهرمان به نام «دلهم»، «ام وهب» و «سهله» در آن ترسیم شده است. این زنان وارسته، نقش تعیین کننده در وقایع تاریخ اسلام دارند . روش پژوهش حاضر توصیفی -تحلیلی است و هدف کلی آن، تحلیل شخصیت و نقش زنان قهرمان زمان پیامبر (ص) و امام حسین (ع) در دونمایشنامه ی «دلباختگان نور» و «سهله» از سیروس صالح پور است که در آن، شناخت جایگاه و نقش زن در دین اسلام، از خودگذشتگی ها، خردمندی ها، آزادگی و تلاش و تدبیر زنان مورد بررسی قرار گرفته است. براینیل به هدف، شخصیت های زن در این دو اثر طبقه بندی گردید و روش های شخصیت پردازی در آن ها معرفیشد. نتایج حاکی از آن است که صالح پور ازهمه ی انواع شخصیت های اصلی و فرعی، ایستا و پویا، مخالف وقراردادی، نوعی، همه جانبه و... و از تکنیک های شخصیت پردازی گفتگو و توصیف صحنه در این دو اثر نمایشیبهره جسته است. شخصیت پردازی با استفاده از نام در این دو اثر وجود ندارد زیرا شخصیت های هر دونمایشنامه، واقعی و تاریخی هستند و خواننده تنها با شنیدن نام زنان قهرمان به اسلامی بودن فضای نمایش پی می برد. نویسنده به لحاظ باور خود از زن به عنوان محوری ترین موضوع در این دو نمایشنامه استفاده کرده و معتقد است زنان در این دو اثر، زن آرمانی هستند که الگویی برای زنان جامعه محسوب می شوند.

شخصیت و نقش زنان ، صالح پور، دلباختگان نور، سهله