شهرام تقی پور - استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد، شهرکرد، ایران،
نرجس مجدزاده - دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرکرد، گروه معماری، شهرکرد، ایران،

طراحی معماری در قالب هندسه نمود می یابد. تحلیل روابط هندسی در بناهای ارزشمند، روش تفکر و تصمیمات معمار را در برخورد با مسئله و یافتن راه حل مناسب برای پاسخ گویی به آن می نمایاند و قابلیت تفکر هندسی را در نظم بخشیدن به فرآیند طراحی معماری آشکار می سازد . با نگاهی گذرا به معماری و آثار فاخر دوره های پیشین، می توان نمود و تجلی هندسه را در آن ها مشاهده کرد؛ چرا که هندسه همانند یک ابزار و دانش در ایجاد فضا، القاء کننده ارتباطات اجزاء با هم، یکپارچگی و احساسات خالق اثر است. در واقع هندسه و تناسبات، جزء گسست ناپذیر معماری محسوب می شوند. یکی از جالب ترین ویژگی های بسیاری از بناهای تاریخی، وجود الگوهای هندسی در آن هاست. با این حال، بسیاری از بناهای تاریخی موجود در کشورمان تاکنون به لحاظ هندسی مورد بررسی دقیق قرار نگرفته اند. معماری ایرانی همیشه بر زیبایی تاکید داشته است و ایرانیان سعی کرده اند در ابعاد ساختمان تناسباتی را به کار گیرند که انعکاس کیهانی را بر روی زمین متجلی کنند. هدف اصلی پژوهش حاضر تلاش در جهت واکاوی اصول هندسی پنهان در معماری خانه های قاجاری ستوده و خدارحم خان شهرکرد می باشد. نتایج حاصل از پژوهش حاضر که از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی به روش توصیفی تحلیلی - به دست آمده، نشان می دهد هندسه و تناسبات که در بسیاری از اشکال حیات در طبیعت یافت می شوند به طرز استادانه ای توسط معماران سنتی ایرانی در خانه های مورد مطالعه به کار گرفته شده است، تا یک شیوه معماری سنتی ساخته شود که حاکی از روش های طراحی درست و مهندسی صحیح باشد. علاوه بر این، کاربرد تناسبات به دلیل ایجاد زیبایی بصری در معماری از اهمیت ویژه برخوردار است و تقریبا همه آثار هنری بر اساس نوعی تناسب به وجود آمده اند. پژ وهش حاضر می تواند در کنار مطالعات مشابه دیگر در جهتبازشناسی آثار معماری ایران و بازیابی هویت اصیل اسلامی ایرانی - به کار رود.

هندسه، تناسبات، خانه ستوده، خانه خدارحم خان، قلعه چالشتر