شمس الله ایوبی - دانشگاه صنعتی اصفهان
احمد جلالیان - دانشگاه صنعتی اصفهان
مصطفی کریمیان اقبال - دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین خادمی - دانشگاه صنعتی اصفهان
محمد حسن روزیطلب - عضو هیئت علمی سازمان تحقیقات

:در بازسازی شرایط گذشته، کانی شناسی پارینه خاکها یکی از ابزارهای مفیدی است که  شرایط محیطی گذشته را نشان می دهد. این کار پژوهشی برای شناسائی کانیهای رسی به روشهای مختلف و نحوه تشکیل این کانیها در دو پارینه خاک منطقه اصفهان و چهار محال و بختیاری انجام شده است. پس از مطالعات صحرائی و نمونه برداری از افق های مختلف هر دو خاک، و انجام آنالیزهای فیزیکوشیمیائی، تعدادی از افق ها برای انجام انالیزهای کانی شناسی انتخاب شدند. نمونه هائی از مواد مادری و نمونه های خاک پس از آماده سازی و پیش تیمارهای لازم با پراش پرتو ایکس، میکروسکوپ الکترونی روبشی و پرتو فروسرخ مورد مطالعه واقع شدند. نتایج نشان می دهد که افق سطحی خاک منطقه سپاهان شهر، دارای ترکیبی مشابه با مواد مادری است و اثری از پالی گورسکیت در آن دیده نمی شود، در حالیکه بخش قابل توجهی از کانیها در افقهای قدیمی این خاک را پالی گورسکیت تشکیل می دهد. عدم وجود این کانی در مواد مادری، فرم کشیده آن و همراه بودن آن با کربنات، کلسیم، و گچ ثانویه، نشان دهنده منشا خاکزایی این کانی است. در نیمرخ امام قیس نیز در افق های سطحی ترکیب کانیها به مواد مادری نزدیک است، ولی به علت بارندگی نسبتا زیاد، در حال حاضر کلریت به ورمیکولیت و با شدت کمتری به اسمکتیت تبدیل شده است.

Clay minerals, Paleosols, X-ray Diffraction, Infrared, Electron microscope., کانیهاس رسی, پارینه خاک, پراش پرتو ایکس, پرتو فروسرخ, میکروسکوپ الکترونی.