حسین ترابی گل سفیدی - دانشگاه شاهد تهران.
مصطفی کریمیان اقبال - دانشگاه تربیت مدرس.
احمد جلالیان - دانشگاه صنعتی اصفهان.

تغییرات کانی­شناختی خاک روی دشت سیلابی و  پادگانه های آبرفتی -دلتایی سفیدرود در استان گیلان مورد مطالعه قرار گرفت. اجزای مختلف خاک پس از حذف مواد آلی ، کربنات کلسیم ، و  اکسیدهای آهن و  آلومینیوم به­وسیله سانتریفیوژ جدا شد. شناسایی کانیها در بخش رس ریز و درشت با دستگاه پراش پرتو ایکس انجام شد. همچنین با استفاده از ریز ریخت­شناختی و تهیه مقاطع نازک، کانیهای اولیه خاک نیز مورد مطالعه قرار گرفتند و در نتیجه معلوم شد که کوارتز، میکا، فلدسپار، کلریت و اپیدوت کانیهای اولیه غالب بخش شن و سیلت درشت را تشکیل می دهند. در بخش رس کانیهای کلریت، اسمکتیت، ایلیت، کائولنیت و کانیهای مختلط نامنظم مشاهده شدند. کلریت از دشت سیلابی به سمت پادگانه میانی (T۲) و بالایی (T۳) و در نتیجه افزایش سن و کاهش pH به کانیهای اسمکتیت ، اسمکتیتهای با هیدروکسید بین لایه ای و برخی کانیهای مخلوط نامنظم تبدیل شده است. برای انتقال هیدروکسیدها از بین لایه های رسهای ۲:۱ و شناسایی نوع رس از سه روش استفاده شد. تنها یکی از این روشها) شستشوی رس با اسید کلریدریک ۰۵/۰ نرمال و سپس گرم کردن نمونه تا ۴۰۰ درجه سانتیگراد و در نهایت قرار دادن آن در سود نیم نرمال در حال جوش )  توانست هیدروکسیدهای بین لایه ای را از بین رسهای ۲:۱ آزاد کند و مشخص شد که کانی فوق از نوع اسمکتیت (HIS) است .

clay minerals, terraces of Sefid-rud River, hydroxy interlayer smectite, Gilan., کانی شناختی کانیهای رسی , پادگانه (تراس ) سفیدرود, هیدورکسیدهای بین لایه ای , گیلان .