محسن موید - دانشگاه تبریز
منیر مجرد - دانشگاه ارومیه
قادر حسین زاده - دانشگاه تبریز

در مجموعه­ی مافیک - اولترامافیک تازه کند کلیبر در شمالغرب ایران به سن نسبی سنوزوئیک زیرین، هسته­ی پیروکسنیتی با گابرو و کل مجموعه با سنگ­های ولکانوکلاستیک سازند مجید آباد احاطه شده­اند. کانی­های اصلی موجود در گابروها شامل پلاژیوکلاز + کلینوپیروکسن + آمفیبول + فلوگوپیت و کانی­های اصلی پیروکسنیت­ها عبارتند از کلینوپیروکسن + الیوین + کانی­های کدر است. ترکیب پیروکسن در هر دو نوع سنگ از دیوپسید غنی بوده و دارای مقادیری هدنبرژیت و کلسیم چرماک است. پلاژیوکلاز، آنورتیتی و ترکیب کانی تیره­ی هماتیتی است. با بررسی ارتباط بین فعالیت کانی­های اصلی در این سنگ­ها با ترکیب شیمیائی کانی­ها مشخص شد که فعالیت کانی کلسیم چرماک در پیروکسن با مقدار Al با پیکره­ی هشت وجهی کنترل می­شود. در حالی­که فعالیت چرماکیت در آمفیبول رابطه­ی مستقیمی با Al موجود در پیکره­ی چهار وجهی داشته و با Si چهار وجهی، Al هشت وجهی و Na موجود در پیکره­ی A رابطه­ی عکس دارد. با استفاده از روش­های مختلف فشار kbar۱۰-۸ در دمای Cº۹۰۰ برای تبلور پیروکسنیت­ها و فشار kbar ۹-۷ در همان دما برای گابروهای مجموعه براورد شده است. دمای جدایش تیغه­های ایلمنیتی مشاهده شده از متن هماتیت طی فرایندهای نیمه جامد Cº ۴۷۰ (۲۰۰ درجه کمتر از جامد شدن نهائی هماتیت) تعیین شده است. Log fO۲ برای ماگمای مولد این سنگ­ها ۸- تا ۱۴- و برای پیروکسنیت­ها این کمیت بالاتر از گابروها ارزیابی شده است.

: pyroxenite, thermobarometry, mineral activity, hematite-ilmenite exsolution, oxygen fugacity., پیروکسنیت, دما فشار سنجی, فعالیت کانی ها, نا آمیختگی هماتیت – ایلمنیت, گریزندگی اکسیژن.