رقیه دوروزی - دانشگاه شهید بهشتی
فریبرز مسعودی - دانشگاه شهید بهشتی
منصور قربانی - دانشگاه شهید بهشتی

در دامنه­ی شمالی البرز مرکزی و جنوب روستای کمربن، توده­ی نفوذی گابروی قلیایی برونزد دارد که در حواشی شامل ترالیت های ریزدانه بوده و به سمت مرکز به تشنیت­های درشت­دانه تر تبدیل می­شود. در تشنیت های مورد بررسی کانی رونیت به همراه کلینوپیروکسن دیوپسیدی، ترکیب کانی شناسی اصلی سنگ را می­سازند. در این پژوهش حضور این کانی در سنگ های درونی البرز مرکزی گزارش شده و ویژگی های کانی شناسی، پاراژنز و ماگمای سازنده­ی آن بر اساس آنالیز نقطه ای و آنالیز کل سنگ بررسی شدند. ترکیب رونیت در تشنیت های کمربن (Ti, VIAl, Fe+۳, Fe+۲, Mn, Mg)۵.۹۹(Na, Ca)۱.۹۷(Si, IVAl)۶.۰۲O۲۲ است. سنگ­نگاری و آنالیز این کانی با ویژگی های منتشر شده در منابع علمی با رونیت همخوانی دارد. رونیت های مورد بررسی دارای مقادیر کم Na + IVSi و مقادیر بالای Ca + IVAl هستند که این مسئله می تواند نشانگر خاستگاه اولیه این کانی باشد. بررسی­های مختلف بیانگر وجود پاراژنز پایدار رونیت و کلینوپیروکسن غنی از Al است. از جمله فاکتورهای مهم مربوط به تبلور رونیت در ماگماهای اشباع شده، مقادیر بالای Al و Ti و تهی شدگی از Si دارد. این در حالی است که کلینوپیروکسن های همراه با کانی رونیت نیز غنی شدگی قابل توجهی از Al۲O۳ و TiO۲ و تهی شدگی از سیلیس را نشان می دهند. بنابراین با توجه به ویژگی های کانی شناسی و شیمیایی کانی رونیت و کلینوپیروکسن دیوپسیدی همراه، می توان نتیجه گرفت که کانی رونیت در تشنیت ها از یک ماگمای قلیایی تحت اشباع غنی از Al و Ti در فشارهای نسبتا کم به وجود آمده است. وجود گابرو های قلیایی تشنیتی در جنوب کمربن، بیانگر حضور فاز پلوتونیسم تحت اشباع از سیلیس در یال شمالی البرز مرکزی است.

rhonite, theralite, teschenite, under saturated magma, central Alborz, رونیت؛ ترالیت؛ تشنیت؛ ماگمای تحت اشباع؛ البزر مرکزی.