عطیه قائم مقامی نژاد - دانشگاه فردوسی مشهد
آزاده ملک زاده شفارودی - دانشگاه فردوسی مشهد
محمدحسن کریم پور - دانشگاه فردوسی مشهد

کانسار باریت- سرب ± مس کوه سربی که در جنوب شرقی مشهد در استان خراسان رضوی واقع شده است، به شکل رگه­ای، پرکننده­ی فضای خالی، جانشینی در سنگ میزبان و سیمان برش­های گسلی در واحد سنگ کربناتی دگرگون شده تریاس فوقانی سازند نایبند تشکیل شده است. این کانسار شامل باریت (۸۰ تا ۸۵ درصد) و گالن (۱۰ تا ۱۵ درصد) و مقدار اندکی کالکوپیریت و کوارتز است. باریت دارای مقدار کمی Sr (۵/۲ تا ۳ درصد) است و در سری انحلال جامد باریت- سلستیت وابسته به عضو نهایی باریت است. دگرسانی­هایی مانند سیلیسی شدن و دولومیتی شدن، شرایط فیزیکوشیمیایی را برای عبور محلول کانه­دار و ته نشینی باریت و فلزات فراهم کرده است. ژئوشیمی رگه­ها شامل حدود ۱ درصد سرب، ۱۵/۰ درصد مس و حداکثر ۲۸۸ گرم در تن آنتیموان است، درحالی که نقره (کمتر از ۴۰ گرم در تن) و بیسموت (کمتر از ۱۰ گرم در تن) پایین است. همچنین تمرکز نقره، بیسموت و آنتیموان در نمونه­های گالن جدا شده به ترتیب ۱۲ تا ۱۷۵ گرم درتن، ۴۳ تا ۱۰۱ گرم در تن و ۱۳۷ تا ۲۷۰ گرم در تن است. نسبت Sb/Bi در گالن­های کانسار کوه سربی بین ۲۵/۲ تا ۶۳/۵ است که نشان­دهنده­ی تشکیل گالن در دما و فشار متوسط است. نمونه­های گالن از نوع سرشار از آنتیموان هستند. اندازه­گیری­های ریزدماسنجی در شاره­های درگیر دوفازی (مایع و بخار) نشان می­دهد که باریت و کانه­ها از یک شاره­ی با دمای متوسط (۲۵۰ تا ۳۸۶ درجه سانتیگراد) و شوری پایین (۹/۴ تا ۸/۱ درصد وزنی NaCl) که احتمالا آب دگرگونی است، ریشه گرفته­اند. کاهش دما مهمترین نقش در کانی­سازی باریت- سرب ± مس را داشته است. براساس زمین­شناسی، کانی­شناسی، بافت و ویژگی شاره­ها، کانسار کوه سربی از نوع مزوترمال است.

Mineralogy, geochemistry, fluid inclusions, barite-lead ± copper deposit, Mesothermal., کانی شناسی؛ ژئوشیمی؛ شاره های درگیر؛ کانسار باریت- سرب± مس؛ مزوترمال.