یوسف محمدیان - دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران
سید جمال الدین شاه طاهری - دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران
علی اکبر صبور یراقی - دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران
حسین کاکویی - دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران
محمد حاج آقازاده - دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران

زمینه و هدف : در این مطالعه سمیت سلولی کربن نانوتیوب تک جداره و چند جداره و کریزوتایل بر روی سلولهای اپیتلیال ریه انسان با استفاده از شاخص های سم شناسی :  No Observable  Adverse  Effect Concentration (NOAEC) و Inhibitory  Concentration ۵۰ (IC۵۰) و Total  Lethal Concentration (TLC) مقایسه شد. روش کار: سلولهای اپیتلیال ریه انسان در مواجهه با غلظت های مختلف ( ۱ تا ۱۵۰۰ میکروگرم بر میلی لیتر) کربن نانوتیوبها وکریزوتایل  به مدت ۶ و۲۴ ساعت قرار داده شدند و با استفاده از آزمون MTT سمیت سلولی بررسی شد. مقادیر شاخص های IC۵۰، NOAEC و TLC با استفاده از آنالیز پروبیت بدست آمد. نتایج : نتایج مطالعه نشان داد بین سمیت سلولی و غلظت مواجهه برای هر سه ماده از لحاظ آماری همبستگی معنی داری وجود دارد (۰۰۱/۰p<).  کربن نانوتیوب چند جداره کمترین مقدار شاخص NOAEC و IC۵۰ را در مقایسه با کربن نانوتیوب تک جداره و کریزوتایل داشت. میزان شاخص TLC  کربن نانوتیوب  تک جداره کمتر از کربن نانوتیوب چند جداره و کریزوتایل بود. نتیجه گیری : سمیت سلولی کربن نانوتیوب چند جداره در غلظت های کم نسبت به کربن نانوتیوب تک جداره و کریزوتایل بیشتر می باشد و با توجه به اینکه مواجهه با این مواد عمدتا در غلظت های کم صورت می پذیرد، بنابرین سمیت سلولی کربن نانوتیوب چند جداره از اهمیت بالایی برخوردار است و باید مدنظر افرادی که در مواجهه با این ذرات  هستند قرار بگیرد.  با توجه به بررسی ها ی صورت گرفته می توان نتیجه گیری کرد که کربن نانوتیوب ها همانند الیاف کریزوتایل سمیت سلولی قابل ملاحظه ای بر سلولهای اپیتلیال ریه انسان دارند.

Carbon nanotubes, Chrysotile, Cytotoxicity, Toxicological indexes, MTT assay, کربن نانوتیوب, کریزوتایل, سمیت سلولی, شاخص های سم شناسی, آزمون MTT