میلاد زندسلیمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه کردستان.
بختیار بهرامی - استادیارگروه شهرسازی دانشگاه کردستان. (مسوول مکاتبات)

زمینه وهدف: تپه ها به عنوان یکی از اجزای اصلی ساختار اکولوژیکی در یک شهر تپه ماهوری, متاثر از کنش های انسانی و موثر بر آن ها هستند. رهیافت اکولوژی سیمای سرزمین با هدف بررسی اکوسیستم های متنوع در مقیاس های مختلف، سعی در برقراری تعادل بین کنش های انسان و فرایند های طبیعی دارد. دراین مطالعه تغییرات ساختار اکولوژیکی چهار تپه مهم در سنندج (توس نوذر، نیشتمان، ملت و دیدگاه) با استفاده از تصاویر گوگل ارث و دوشاخص اکولوژیک در بازه ۱۶ ساله (۲۰۲۰-۲۰۰۴) بررسی شدند. روش بررسی: ساختار اکولوژیکی این تپه ها به روش شی گرا در شش دسته طبقه بندی و تغییرات آن ها بررسی شد. همچنین با استفاده از نرم افزار FRAGSTATS۴,۲وضعیت دو شاخص اکولوژیکی FRAC و CONTIGH در تپه ها تا مورخ ۲۰/۶/۱۳۹۹محاسبه و بررسی شد. یافته ها: عناصر انسان ساز درکل تپه ها مخصوصا در تپه نیشتمان افزایش (۱۹ درصد) داشته اند. همچنین پوشش مراتع مخصوصا در تپه های توس نوذر و دیدگاه کاهش یافته است (۳۲ درصد). میزان پیچیدگی لکه های منظر در همه تپه ها به جز توس نوذر افزایش و بازهم پیوستگی درهمه تپه ها به جز توس نوذر کاهش یافته است. بحث و نتیجه گیری: حذف مراتع و گونه های بوته ای، افزایش آتش سوزی و خشکسالی های اخیر و همچنین افزایش مداخلات انسانی مانند ساخت و ساز و معابر ماشین رو, انسجام و جریان های اکولوژیک این تپه ها را با تهدید جدی مواجه ساخته است. ساده تر شدن درعین همگنی اجزای منظر در تپه توس نوذر بیانگر فاصله اجزای منظر از حالت طبیعی خود دارد. علاوه بر آن، کاهش پیوستگی در سه تپه ملت، دیدگاه و نیشتمان بیانگر افزایش تکه تکه شدگی و انقطاع در مناظر طبیعی این تپه ها است.

تپه, اکولوژی سیمای سرزمین, تغییرات منظر, ساختار اکولوژیکی