جاوید بهریان - دانشجوی دکترای جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان، ایران.
امیرحسین فیروزان - استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان، ایران. (مسوول مکاتبات)
رامین نقدی - استاد گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران.
سیدآرمین هاشمی - دانشیار، گروه علوم و مهندسی جنگل، مدیریت جنگل ،واحد لاهیجان ، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان ایران.

زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی در نتیجه افزایش گازهای گلخانه­ای اتفاق می­افتد که آثار زیانباری بر حیات انسان روی کره زمین دارد و این در حالی است که جنگل­ها تاثیر بسیار مهمی در ذخیره­سازی کربن دارند. هدف این پژوهش، اندازه­گیری و مدل­سازی زیتوده و ذخیره کربن کنده و ریشه درختان صنوبر دلتوئیدس  (Populus deltoides) در جنگلکاری­های شهرستان لنگرود در استان گیلان بوده است.روش بررسی: بدین منظور با استفاده از روش نمونه­برداری انتخابی، ۹۳ اصله درخت صنوبر از طبقات قطری مختلف در بهار ۱۴۰۰ انتخاب و پس از عملیات قطع و خروج مقطوعات، از یک دستگاه بیل مکانیکی جهت خارج کردن کنده و ریشه درختان از خاک استفاده شد. به­منظور برآورد میزان زیتوده و ذخیره کربن ریشه و کنده درختان، نمونه­هایی از این اندام­ها جدا و توزین شد و پس از خشک کردن در داخل آون، وزن خشک نمونه­ها اندازه­گیری شد. میزان کربن کنده و ریشه درختان، پس از سوزاندن نمونه­های خشک شده در کوره الکتریکی محاسبه شد.یافته­ها: نتایج نشان داد میزان زیتوده کنده و ریشه به­ترتیب ۹۹/۷ و ۵/۶۵ و میزان ذخیره کربن کنده و ریشه به ترتیب ۹۲/۳ و ۳۲/۳۲ کیلوگرم به ازای هر اصله درخت برآورد شده است. نتایج روابط آلومتریک نشان داد که مدل­های به­دست آمده برای برآورد زیتوده و ذخیره کربن کنده و ریشه با استفاده از سه متغیر قطر کنده، قطر برابرسینه و حجم درختان از ضریب تبیین بالایی برخوردار هستند اما مدل به­دست آمده با استفاده از ارتفاع کنده ضریب تبیین قابل قبولی ارائه نداد. به­طور کلی نتایج نشان داد که میزان کربن ذخیره شده در اندام­های کنده و ریشه به ترتیب ۵۶۸/۱ و ۹۲۸/۱۲ تن در هکتار به­دست آمد.بحث و نتیجه ­گیری: نتایج نشان داد که آگاهی از مقادیر زیتوده و ذخیره کربن درختان صنوبر دلتوئیدس اهمیت زیادی در ارزش­گذاری و نیز برنامه­های مدیریتی جهت توسعه زراعت چوب و استفاده از این اندام­ها جهت تامین بخشی از نیاز صنایع چوب خواهد داشت.

ذخیره کربن, زیتوده, زراعت چوب, جنگلکاری